Category
stringclasses 6
values | Article
stringlengths 75
14.3k
|
---|---|
hmarchhak | Meghalaya sorkar chuan loneitute pualin state khawpui, Shillong leh hmun dangah thlai leh agricultural product dangte zawrhna tur, wholesale market a siam dawn. Deputy chief minister Prestone Tynsong chuan Thawhṭanni khan Ri Bhoi district aṭanga thlai lutte zawrhna turin sorkar chuan Regulated Market, MECOFEd bakah Mawlai Mawiong-a Inter State Bus Terminus (ISBT) hmunah wholesale market a siam thu a sawi. Mylliem-a farmer market pawh hawn phal a ni tawh tih a sawi bawk. Veng hrang hranga thlai zuarte tan an zawrhna tur hmun siamsak an ni bawk a ni. Tynsong chuan lockdown chhungin state pawn lam aṭanga thlai lakluh tum lo turin a thlai zuarte chu a hriattir bawk. |
hmarchhak | Meghalaya state-a Inner Line Permit (ILP) system hman phutin NGO te chuan February 4 aṭangin ni nga awh nawrh huaihawt leh an tum. State chhunga NGO 12-te telna, Confederaton of Meghalaya Social Organisations (CoMSO) chuan nawrh hi huaihawt a tum a ni. CoMSO chuan chief minister Conrad Sangma leh union home minister Amit Shah-te meeting chuan an state-ah ILP hman a nih dawn leh dawn loh chungchang chiang takin engmah an sawifel lo tih an sawi. Shah chuan CM hnenah hian Delhi assembly inthlan neih zawh hnuah thutlukna siam a ni dawn chauh tih a lo hrilh a, hei vang hian NGO-te hi an lungawi lo a ni. CoMSO chairman Robertjune Kharjahrin chuan sit-in protest hi chawhnu dar 2 aṭanga tlai dar 5 inkar chhung, February 4-8 chhung nitin neih a ni ṭhin dawn tih a sawi. State Legislative Assembly-in an state-a ILP system hman a nih theih nana sorkar laipui nawrna tura resolution a pass chu thla hnih a liam leh tawh tih sawiin, Kharjahrin chuan sorkar laipuiin tun thlengin engmah a la tiamsak thei chuang lo a ni, a ti. Central-a BJP kaihhruai sorkar chuan Meghalaya state leh a leilung fate venhimna tur chu a ngaihven tak tak lo nia a ngaih thu a sawi bawk. Central minister-ten an state an tlawh hunah pawh CoMSO member-te chuan lungawi lohna lantir zel an tum tih a sawi. Hemi rual hian an state-a ram dang mi lutte venna leh dapchhuahna kawngah state thuneitute chu an thawhpui zel dawn tih a sawi. |
hmarchhak | January 10-a Guwahati-a Khelo India Games hawngtu tura beisei, prime minister Narendra Modi chu he hunah hian a kal dawn lo.All Assam Students’ Union (AASU) leh pawl hrang hrangte chuan Modi chu Assam chhunga kal lo tura an tih bakah a kal lui a nih chuan a na thei ang bera CAA vanga an lungawi lohna lantir an tum thu an lo puang tawh a ni. Khelo India Games CEO Avinash Joshi chuan, ""Prime minister hi kan sawm ngei a, a kal tur thu a la tichiang lo a, tunah hian a kal thei dawn lo tih kan hre ta a ni,"" a ti.December 15-17, 2019 khan India-Japan summit chu Guwahati-a neih tura ruahman niin prime minister Modi leh Japan prime minister Shinzo Abe-te tel tura tih ni zet tawh mah se, CAA duh lohna avanga buaina chhuak avangin an lo ṭhulh tawh bawk a ni. |
hmarchhak | All Assam Students' Union (AASU) chief advisor Samujjal Bhattacharya chuan New Delhi-a press conference a neihah, hmarchhak pumah Inner Line Permit (ILP) system hman an phut tih a sawi. Sorkar laipuiin dan siam thar, Citizenship (Amendment) Act, 2019 hnuaiah he dan hi Inner Line Permit (ILP) hmanna state leh 6th Schedule area-ah te hman a ni ve dawn lo tih tarlan a ni. Hei vang hian sawisel hlawh tak, CAA hi hmarchhak pumah hman a nih ve lohna turin ILP huam tir vek an duh tih a sawi a ni. Bhattacharya chuan, ""CAA hi thil ṭha lo tak a ni tih kan hre vek a, hei hian hmarchhak tan nghawng ṭha lo tak a nei ngei dawn a ni. He dan hi a ṭhat loh avangin hmun ṭhenkhat chu huam tel tir a ni lo ngei a, mahse a huam telte tan pawh hian eng kawngin nge a ṭhat theih bik ang,"" a ti. AASU hruaitu chuan CAA hian Assam leilung fate dikna chanvo neihte a palzut sak a, an political rights, culture leh social identity dinhmun pawh a tiderthawng a ni, a ti. Assam chief minister Sarbananda Sonowal chu 'phatsantu' tiin, mipuite ngaihsan rawn a nihna aṭangin dan loa an state-a lutte humhimtuah a inlet ta a ni, a ti. ""Dan loa rawn lutte hnawhchhuah vek tiam chungin thuneihna a chang a, tunah erawh chuan heng mite humhim tumin a thawk ta zawk a ni,"" tiin a sawi. Bhattacharya chuan Assam leh hmarchhak pum chuan CAA chu eng kawng mahin an pawm ngai dawn lo tih a sawi. Centre-a BJP kaih-hruai sorkar laipui chu mipuite ṭhendarhna policy kalpuiah a puh bawk. |
hmarchhak | Meghalaya sorkar chuan Nilaini aṭang khan petrol leh diesel-a chhiah a lak a tisang. Chhiah lak tihsan a nih hnuah Meghalaya-ah hian petrol liter khat rs 74.9 niin, diesel liter khat Rs 67.5 a ni. Sorkar thuchhuah chuan fuel-a chhiah lak hi 2% a tisangin, petrol-a chhiah lak thar hi 31%, litre khatah Rs 17.6 a ni a, diesel-a chhiah lak hi 22.5%, liter khatah Rs 12.5 a nih thu a tarlang. Eptu party, Congress party chuan fuel man tihsan hi sawisel nghalin, mipui nawlpuiten harsatna an tawh phah dawn niin an sawi. Congress MLA leh minister hlui Ampareen Lyngdoy chuan khawvel huapaa oil man a tlakhniam laiin an state-a petrol leh diesel-a chhiah lak tihsan chu an hriatthiam theih loh thu a sawi. Fuel-a chhiah lak tihsan hian chakkhai man thlengin a nghawng zui dawn nia sawiin, chhhiah tihsanna chu sut leh nghal turin a phut. |
hmarchhak | Nagaland sorkar chuan state danga tangkhang hruai hawte khung hranna turin Dimapur-a private school leh college hostel-te a hmang dawn. Dimapur district-a Covid-19 related activities incharge, agriculture production commissioner Y Kikheto Sema chuan Thawhṭanni khan All Nagaland Private Schools Association, All Nagaland Private Colleges Association leh Dimapur district education officer-te meeting a neihpui a, tangkhang hruai hawte lo dawnsawn leh enkawl zui dan turte an sawiho. Meeting-ah hian Food and Civil Supplies Department secretary leh Covid-19 core committee convenor Honje Konyak pawh a tel. Sema chuan state dang tangkhangte hruai haw an nih dan turte sawiin, hmun dang aṭang haw tur Dimapur district bikah pawh mi 8,000 chuang an awm tih a sawi. Heng mite hi dan angin ni 14 chhung khung hran vek an ngai a, mahse an awmna tur hi sorkar hmun neihin a daih loh avangin private school leh college neitute chu an hostel-te quarantine centre-a hman phalsak turin a ngen. A ngenna hi private school leh college neitute pawhin an lo remtih sak a ni. Tangkhang hawte hi uluk takin screening neih sak vek an ni dawn a, an mamawhte pawh sorkarin a ngaihtuah vek dawn tih Sema chuan a sawi. |
hmarchhak | Meghalaya sorkar chuan Nilaini aṭang khan petrol leh diesel-a chhiah a lak a tisang. Chhiah lak tihsan a nih hnuah Meghalaya-ah hian petrol liter khat rs 74.9 niin, diesel liter khat Rs 67.5 a ni. Sorkar thuchhuah chuan fuel-a chhiah lak hi 2% a tisangin, petrol-a chhiah lak thar hi 31%, litre khatah Rs 17.6 a ni a, diesel-a chhiah lak hi 22.5%, liter khatah Rs 12.5 a nih thu a tarlang. Eptu party, Congress party chuan fuel man tihsan hi sawisel nghalin, mipui nawlpuiten harsatna an tawh phah dawn niin an sawi. Congress MLA leh minister hlui Ampareen Lyngdoy chuan khawvel huapaa oil man a tlakhniam laiin an state-a petrol leh diesel-a chhiah lak tihsan chu an hriatthiam theih loh thu a sawi. Fuel-a chhiah lak tihsan hian chakkhai man thlengin a nghawng zui dawn nia sawiin, chhhiah tihsanna chu sut leh nghal turin a phut. |
hmarchhak | Manipur-a Senapati district-a civil society organisation chuan Covid-19 dan zamte a zawm loh avangin deputy commissioner (DC) chu hrem turin sorkar an phût. Chief minister N Biren Singh hnenah civil society organisation pathum - Naga People’s Organisation (NPO), Senapati District Women Association (SDWA) leh Senapati District Students’ Association (SDSA)-te chuan lehkha thehlutin, Senapati DC Soalam Somorjit hremna pe turin an ngenna tihhlawhtling turin sorkar chu darkar 48 hun an pe a ni. DC Somorjit hi Mumbai aṭanga tangkhang haw, mi 36-te chuanna bus chhunga a awm lai thlalak chu social media lamah a darh a ni. Civil society organisation-te chuan May 13 khan DC hian 'no entry hour' laiin tangkhangte phurtu bus hi Imphal-ah a luh a phalsak tih an sawi. DC chu hri leng laka himna tura dan siamte zawm loah puhin, tlan luh phal loh lai a ni chungin bus hi a dintir duh lo a, quarantine centre atana ruat ni lo, multi-purpose hall-ah zanriah a lo buatsaih sak bawk niin an sawi. Senapati district-a chengte chuan tangkhang hruai hawte hi khuahkhirh ṭhat an ni lo a, public ATM booth, thingpui dawr leh dawr dangahte zalen takin an kal phalsak an ni bawk niin an sawi a ni. |
hmarchhak | Arunachal PradeshArunachal Pradesh-a Changlang district-ah Nilaini khan hri kai mi pakua hmuh chhuah an ni a, an state-a hri kai hmuh hi mi 38 an tling tawh a ni. Hri kai hmuh hmasa ber, Lohit district-a mi chu enkawl dam an ni tawh a, enkawl lai mi 37 an awm a ni. Covid-19 kai enkawl mek zinga 25 chu Changlang mi an ni a, Capital complex-a mi pasarih bakah, Namai, Lohit, Pakke Kessang, Upper Siang leh Tawang-a mi pakhat ṭheuh a ni. An vai hian asymptomatic vek an ni. AssamAssam-ah Nilaini khan Covid-19 kai hmuh chhuah thar mi 269 an awm a, ni khata hri hmuh chhuah tam ber ni a ni. Assam-a hri kai hmuh tawh hi mi 1,830 an tling tawh. Dhubri district-ah hri kai hmuh thar hi tam berin mi 125 an ni a, Dima Hasao (30), Hojai (20), Golaghat leh Nagaon (18 ve ve), Bishwanath (14), Darrang (13), Dibrugarh (10), Karimganj (seven), Kamrup, Lakhimpur leh Sonitpur (pathum ṭheuh), Udalguri (pahnih) leh Cachar-ah pakhat a ni. Hri kai hmuh tawh mi 1,830 zingah 1,410 chu enkawl mek an ni a, enkawl dam mi 413 awmin, mi paliin he hri hi hi an thihpui tawh bawk. Assam-a hri kai hmuhte zinga tam tak hi state dang aṭanga haw an ni a, thlawhtheihna hmanga haw zinga pawh mi 66 chuan Covid-19 an kai tih hriat a ni tawh a ni. Health and family welfare department chuan sample 1,26,726 test a ni tawh tih a sawi. ManipurNilaini khan Manipur-ah hri kai mi paruk hmuh chhuah thar an ni bawk a, an zinga pahnih chu Delhi aṭanga haw niin, Chennai aṭanga haw mi pahnih an tel bawk.Manipur-ah hian Covid-19 kai mi 108 hmuh an ni tawh a, an zinga 70 chu enkawl mek an ni. Additional health director Dr K Sasheekumar Mangang chuan an state-a hri kai enkawl dam, recovery rate chu 39.18% a nih thu a sawi. Nilainia hri kai hmuh tharte hi RIMS-a Covid-19 care centre-ah dah luh nghal an ni tih a sawi bawk. MeghalayaMeghalaya-ah hri kai hmuh thar mi pahnih awmin, an state-a Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 33 an tling tawh. Nilaini zan khan chief minister Conrad K Sangma chuan hri kai pahnih hmuh belh an nih thu hi sawiin, Goa leh Maharashtra aṭanga haw an nih thu a sawi. An pahnih hian Shillong-a quarantine lai an ni a, an dinhmun a ngaihtuahawm lo tih a sawi bawk. CM chuan hri kai hmuh tawh zinga mi 13 chu enkawl dam an ni tawh tih a sawi. Meghalaya-ah hian Covid-19 kai zinga pakhatin a thihpui tawh a ni. NagalandNagaland-ah pawh Chennai aṭanga haw mi 22 chuan Covid-19 an kai tih hmuh chhuah a ni bawk a, hri kai hmuh tawh hi mi 80 an tling tawh. Health minister P Pangyu Phom chuan Nilaini khan Kohima leh Dibrugarh-a mi sample 171 test a ni a, heng zinga 20 chu a positive tih a sawi. Nagaland state chhunga hri kai hmuh hmasak ber chu May 25 kha niin Shramik special train hmanga Chennai aṭanga haw mi pathumin coronavirus hi an kai tih hmuh a ni. Hemi hnu hian tangkhang haw zingah hri kai hi hmuh belh chhoh reng an ni a, Nilainia mi 22 positive hmuh chhuah hi ni khata hri kai hmuh thar tam ber a ni. TripuraNilaini khan Tripura-ah hri kai 151 hmuh chhuah thar niin, hri kai hmuh thar tam ber ni a ni. Tripura-a Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 622 an tling tawh. Chief minister Biplab Kumar Deb chuan hri kai hmuh thar zinga a tam zawk hi hmun dang aṭanga haw an ni tih sawiin, mi ṭhenkhat chu hri kai nena intawhfuhna nei an ni bawk tih a sawi. Tripura-a hri kai zinga 445 chu Covid-19 hospital leh Covid care centre-ah enkawl mek an ni a, mi 173 chu enkawl dam tawh niin damdawiin aṭangin chhuahtir an ni tawh bawk. |
hmarchhak | Nagaland sorkar chuan hmun danga tangkhangte a hruai haw turah kum upa lam leh damlo te ngaih pawimawh hmasak an ni dawn tih a sawi. Chief secretary Temjen Toy chuan thuchhuah siamin, state danga tangkangte hruai haw dan tur ruahmanna a siam mek tih sawiin, haw turte khung hranna tur leh hmanraw dangte a tam tawk loh avangin a tahtawla kalpui tum a ni tih a sawi. Tun dinhmunah Nagaland chu Covid-19 kai awm lohna a nih avangin hmun dang aṭanga hruai haw tur chungchangah pawh fimkhur taka kalpui a ni dawn tih Toy chuan a sawi. Hruai haw turah hian kum upa lam leh damlo te chu ngaih pawimawh hmasak an ni dawn tih a sawi a, hemi rual hian Nagaland-a haw duh kher lo, an awmna hmuna awm zui tumte chu sorkarin chhawmdawlna Rs 10,000 ṭheuh a pe dawn bawk a ni, a ti. |
hmarchhak | Meghalaya chief minister Conrad Sangma chuan Pathianni khan kar liam taa tuilianin chhiatna a thlenna hmun, West Garo Hills-a Tirkrikilla a tlawh. CM hian district official, PWD leh line department hotute meeting a neihpui a, tuilianin Tikrikilla, Phulbari leh Selsella-a kawng a tihchhiat ṭhenkhatte an en nghal bawk. Raksamgre leh Tikrikilla khaw mite pawh a kawm nghal bawk a ni. Tuilianin kawngpui a tihchhiat chu West Garo Hills tana pawimawh tak a nih avangin mipuite tan harsatna an tawh phah lohna turin inkalpawhna tur kawng dang siam a ni dawn tih CM chuan a sawi. Hei bakah hian kawng chhia pawh chu a rang thei anga siamṭhat tum a ni tih a sawi bawk. |
hmarchhak | Assam-a Cachar district-ah Nilaini khan Covid-19 kai pakhat hmuh belh a nih thu Assam health minister Himanta Biswa Sarma chuan a sawi. Assam-a hian he hri kai hi mi 45 hmuh an ni tawh a ni. Assam hian hri kai zinga 34 chu enkawl dam ni tawhin, damdawi-in aṭangin chhuah tir an ni tawh a, he hri vang hian mi pakhat a thi tawh bawk. State chhunga hri kai hmuh hmasak ber, Karimganj-a cheng Jalaluddin chu Silchar Medical College Hospital (SMCH) ah ni 36 enkawl a nih hnuin, Nilaini khan damdawi-in aṭang hian chhuahtir a ni thei ta a ni. |
hmarchhak | Tripura chuan an state-a a vawikhatna turin ni hnih awh Hornbill Festival chu Inrinni leh nimin khan an buatsaih. He festival hi sava chi khat, 'Hornbill' humhalhna atan leh, tourism chawilarna hmanrua atana a buatsaih a ni. Tripura chief minister Biplab Kumar Deb chuan state khawthlang lam, Barmura hill-ah an state-a Horbill Festival buatsaih hmasa ber hi a hawng. Festival neihna hmun hi Tripura-a hill range lian ber zinga mi niin, January thla khan tribal language, Kokborok ṭawngin he tlang hming hi 'Hathai Kotor' tia thlak a ni tawh bawk. Ni hnih awh festival neih chhung hian bio-diversity chungchangah technical session buatsaih a ni a, hei bakah hian fair, folk dance, skit leh drama te lantir a ni bawk a ni. Hornbill Festival hi Nagaland chuan kum eng emaw chen a lo buatsaih tawh a ni. Kum 2000 aṭang khan kumtinin December chawlhkar hmasa a buatsaih ṭhin a, he festival hi a larpuiin khualzin pawh a hip luh nasat phah hle. |
hmarchhak | Arunachal PradeshArunachal Pradesh-ah Thawhlehni khan Covid-19 kai mi panga hmuh chhuah thar a ni a, anni nen hian hri kai hmuh tawh hi mi 27 an tling. Chief minister Pema Khandu chuan hri kai hmuh tharte hi taksaa natna lang lo, asymptomatic vek an ni tih a sawi. Quarantine centre-a awm lai vek an ni a, hri kai tih hriat a nih hnuah Covid Care Centre-ah sawn nghal an ni, a ti. Arunachal Pradesh-a hri kai hmuh tawh mi 27 zingah mi pakhat chu enkawl dam ni tawhin, damdawiin aṭangin chhuahtir a ni tawh. AssamAssam-ah hri kai an pung chak hle a, nimin thleng khan hri kai hmuh chhuah tawh hi mi 1,561 an tling tawh. Health minister Himanta Biswa Sarma chuan hri kai zinga 1,222 chu enkawl mek an nih thu leh, 337 chu enkawl dam an nih hnuah damdawiin aṭanga chhuah tir an nih tawh thu a sawi. Assam-a hri kai hmuh thar zingah thlawhtheihna hmanga haw mi panga bakah, Sualkuchi block PHC in charge, Dr Dipak Chandra Das pawh a tel. Official-te chuan Dr Das hi asymptomatic a nih thu sawiin, tih dan phung anga health worker zawng zawngte test an neih sak hnuah hri hi a kai tih hmuh a ni tih an sawi. Doctor contact tracing pawh neih nghal niin, an sample-te pawh lak sak nghal vek an ni bawk. Health department chuan Barak Valley leh Hojai ah tangkhang hruai hawtu rel pathum a la thleng leh dawn tih sawiin, hri kai pawh hi an la pun belh zel a rinawm thu an sawi. Hri kai an pun belh zel avangin state sorkarin Covid-19 test-na atana Tezpur-a Defence Research Laboratory hman a dilna chu DRDO chuan a pawmsak tawh bawk. ManipurManipur-ah Thawhṭannia hri kai hmuh thar mi pahnihte nen, an state-a Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 85 an ni tawh a ni. State sorkar chuan hri kai 85 zinga 74 chu enkawl mek an ni tih a sawi. An vai hian dinhmun ngaihtuahawm an awm lo tih a sawi bawk. Manipur-a hri kai enkawl dam tawh zingah hian ni 23 chauha upa nausen pawh a tel. He nausen hi a nu nen Chennai aṭanga haw an ni a, May 20 khan hri an kai tih hriat a ni a, Imphal-a JNIMS Hopital-a Isolation Ward-ah enkawl a ni. Thawhṭanni zan khan naute leh a nu hi an test-na a negative tawh a, nimin khan damdawi-in aṭangin chhuah tir an ni. MeghalayaMeghalaya-ah Uttar Pradesh aṭanga haw mi pahnih chu Covid-19 an kai tih hmuh chhuah belh a ni a, an state-a hri kai hmuh tawh hi mi 30 an tling tawh a ni. Hri kai zinga 17 chu enkawl mek an ni a, mi 12 erawh enkawl dam an ni tawh thung. Chief minister Conrad K Sangma chuan hri kai hmuh thar pahnihte hi West Garo hills district Chibinang-a qurantine lai an ni tih a sawi.NagalandNagaland-ah hri kai hi mi pakua hmuh belh an ni a, an vaiin Chennai aṭanga haw vek an ni. Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 58 an tling tawh a ni. Nagaland health minister S Pangnyu Phom chuan Thawhlehni khan sample 115 test a ni a, heng zing pakua chu a positive tih nimin zing khan a sawi a ni. Hri kai hmuh chhuah belh zel an nih vangin cabinet meeting chuan Tourist Lodge, Dimapur-a mi chu Covid-19 hopital-a hman turin a rel. Hemi nen hian Dimapur-ah Covid-19 kaite enkawlna tur pahnih a awm dawn ta a ni. Chief minister Neiphiu Rio chuan hri kai hmuh belh zel ni mah se mipuite chu chiai lo turin a chah. Hri kai hmuhte hi ṭha taka enkawl nghal zel an ni tih sawiin, contact tracing pawh neih nghal zel a nih thu a sawi. SikkimSikkim-ah nimin khan Delhi aṭanga haw mi pakhatin Covid-19 a kai tih hmuh chhuah a ni a, an state-a hri kai hmuh hi mi pahnih an awm ta a ni. Hri kai hmuh thar hi kum 56 mi a ni a, May 25-a Delhi aṭanga haw niin Mining-a quarantine centre-a awm lai a ni. A taksaa natna lang lo, asymptomatic a ni a, quarantine centre-a room khata a awmpui, a fapa leh fanu-te erawh an test a negative tih Health and Famil Welfare secretary Dr Pema T Bhutia chuan a sawi. Sikkim chuan nimin thleng khan sample 3,525 an test tawh a, heng zinga 2,601 result hriat ni tawhin, a dang chu nghah mek a la ni.TripuraTripura-ah hri kai mi 48 hmuh belh leh niin, Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 469 an tling tawh. Hri kai hmuh thar mi 48 zinga mi 43 hi hmun danga zinna nei vek an ni tih sawiin, mi dang pangate erawh chu a kai tawhte aṭanga an kaichhawn ve leh a ni. Chief minister Biplab Kumar Deb chuan hri kai hmuh chhuah an awm belh avangin mipuite fimkhur turin a chah a, sorkarin dan a siamte zawm ṭha tur leh, hri dona kawnga sorkar hmalakna chu theihtawpa thlawp turin a ngen. State health department chuan hri kai zinga 173 chu enkawl dam an ni tawh tih a sawi. Tripur-ah hian hian hmun dang aṭang haw, ni 14 chhung khung hrang tura tih zinga 18,858 chuan an hun hi an hmang zo tawh a, mi dang 13,014 chu khung hran mek an la ni. |
hmarchhak | Meghalaya sorkar chuan hri leng vanga state-in sum lama harsatna a tawh avangin cabinet minister-te bakah sorkar hnathawk 80,000 te chu an hlawh a pe kim dawn rih lo tiin thuchhuah a siam. CM Conrad K Sangma, cabinet minister leh IAF, IPF, leh IFS officer-te hlawh chu a zahve chauh pek an ni rih dawn tih chief secretary M S Rao chuan a sawi. All India Services officer, an state-a deputation-a awm mekte pawh pek kim a ni dawn rih lo. Chief secretary chuan he thutlukna hi Covid-19 lengin harsatna hrang hrang a thlen vanga siam a nih thu a sawi a, thla khat chuang lockdown kalpui chuan rampum leh state economy dinhmun a nghawng na hle tih a sawi bawk. Hei vang hian sorkarin sum a hmanna kawngah pawh khuahkhirhna siam a, hri leng dona kawnga hma a lak chhunzawm zel theihna tura sum an hmuh theih dan angte a ngaihtuah a ngai a ni, a ti. April thla hlawh hi May-ah pek an ni dawn a, May thla hlawh pawh June-ah pek an ni ang, tiin Roa chuan a sawi. Sorkar hnathawk, Group A leh B officer-te chu an hlawh 35% pek an ni dawn rih lo a, Group C-te hlawh pawh 25% pek tel an ni dawn rih lo a ni. Mahse Health and Family Welfare department-a officer leh staff, Home (Police) leh Home (Civil Defence and Home Guards)-a Group C te hlawh hren sak ṭhen an ni lo ang. Sorkar chuan sorkar hnathawk hrang hrangte hlawh ṭhenkhat a tihkhawtlai sak tur thu a sawi rual hian, Group D leh pension-te hlawh erawh pek kim an ni dawn tih a sawi thung. |
hmarchhak | Chief minister Deb chuan an state-a inhlawhfaa awm mek, state dang mi 33,000 te chu an rel hmangin thawn haw tum an ni tih a sawi. Chief minister chuan state chhunga inhlawhfaa awm mek mi 33,000 leh an chhungte hi Bihar, Jharkhand, Uttar Pradesh, Assam leh West Bengal aṭanga rawn kal an nih thu a sawi a, thawn haw an nih dan tur hi ministry of home affairs, an rawn kalna state sorkar leh ministry of railways pawh sawipui tawh a ni, a ti. |
hmarchhak | Nagaland governor RN Ravi leh NSCN-IM hotu Thuingaleng Muivah-te chu nimin khan Kohima-ah inkawmin, Naga peace talk neih mek chungchang an sawidun. Governor leh NSCN-IM hotu hi Chumukedima, Dimapur-a Police Complex-ah nimin chawhma dar 11 khan an inhmu a ni. January 18 khan NSCN-IM palaite chuan Governor hi an lo hmu tawh bawk a, an thil phut chungchang leh 'Naga integration map' te an lo thehlut tawh a ni. Kum 22 zet Naga peace talk hi neih ni tawhin, a hmawr an bawk dawn tawh a ni. Sorkar laipui chuan nikum October thla khan inremna siamna tura NSCN-IM te thil phut thu delhkilh ṭhenkhat awmin a lo pawmsak tawh a ni. |
hmarchhak | Airports Authority of India (AAI) Regional Executive Director Sanjeev Jindal chuan kumin chhungin hmarchhak biala airport hrang hrang cheiṭhat leh tihchangtlunna turin cheng vaibelchhe 457 ruahman a ni tih a sawi. Sanjeev Jindal chuan hmarchhak biala airport zawng zawng deuhthaw chu tihchangtlunna turin project siam a ni tih a sawi a, infrastructure lam chu an thlurbing deuh dawn tih a sawi bawk Hmarchhak bial pumah bandh leh nawrh huaihawt hrang hrangte awm ṭhin mah se, airport-te chuan harsatna lian tawk loin tluang takin hna an thawk thei reng tih Jindal chuan a sawi. Hmarchhak biala air connectivity pawh tihlen zel a ni tih sawiin, AAI chuan airport tinah hian cargo terminal pawh siam tumin hma a la a ni, a ti. |
hmarchhak | Tripura Legislative Assembly (TLA) chief whip Kalyani Roy chuan February 8-9 hian West Tripura-a Baramua Eco-Park-ah 'Hornbill Festival' buatsaih a ni dawn tih a awi. Roy chuan state sorkar chuan tourism sector tihchangtlunna leh chawilarna turin theihtawpa chhuahmek tih a sawi. Hornbill Festival buatsaih chungchang hi chief minister Biblap Kumar Deb hoa meeting neihah rawt chhuah a ni. Kuminah hian Tripura state-ah hian hornbill hi 300 chuang hmuh an ni tawh tih an sawi bawk. |
hmarchhak | Myanmar leh Bangladesh ramah Covid-19 kai an pun belh zel avangin hmarchhak state hrang hrangte chu ramriah venhimna khauh zawka kalpui turin ngen an ni. Bangladesh-ah hri vang hian mi 120 chuang an thi tawh a, hei vang hian ramri vengtu Border Security Force (BSF) te chu Bangladesh aṭanga lut tur venga khauh zawka hma la tura ngen a ni. Manipur chief minister N Biren Singh chuan an state-a India-Myanmar border area, km 398-a thui chu uluk zawka ven a ngai tih sawiin, ramri hung hna pawh chak zawka kalpui a ni tih a sawi. Director General of Police L.M. Khaute hnenah hmun hrang hranga police checkpoint-te thuam chak turin a hriattir bawk. Manipur sorkar hian Myanmar ramri-ah duty pawh dah belh turin Assam Rifles a lo hriattir tawh bawk a ni. Myanmar ramah hian Covid-19 kai hi mi 132 an awm tawh a, mi pangain an thihpui tawh bawk a ni. Ningani khan hri kai thar hi panga an awm a, an zinga pali chu Yangon bial ami niin, pakhat chu Mandalaya region ami a ni. Hri kai an pun belh zel avangin Yangon regional government chuan an bial chhunga khaw 45-ah June 18 thleng atan zing dar 10- tlai dar 4 curfew a puang tawh bawk. Assam-ah Covid-19 hmu thar lehAssam health minister Himanta Biswa Sarma chuan an state-ah ni sarih chhung hri kai thar an awm loh hnuah, Ningani kha Covid-19 kai thar pakhat a awm leh tih a sawi. Assam-ah hian he hri kai hi mi 35 an awm tawh a, mi pakhatin a thihpui tawh. Hri kai 35 zingah 19 chu enkawl dam an ni tawh a, damdawi-in aṭangin chhuahtir an ni tawh a ni. Sarma chuan Bilasipura, Dhubri district-a mi pakhat chuan Covid-19 hi a kai thar tih sawiin, ani hi hri kai tawh pakhat nena inkungkaihna nei an ni tih a sawi. Dhubri district-ah hian hri kai hi mi panga an awm a, hotspot-ah puan a ni tawh a ni. Dbuhri bakah Golaghat, Marigaon, Nalbari leh Goalpara district-te pawh Covid-19 hotspot-ah puan an ni. Tripura-ah hri kaite enkawl dam tawhTripura chief minister Biplab Kumar Deb chuan an state-a Covid-19 kai pahnihte chu enkawl dam an ni tawh tih sawiin, test neih nawn leh hnuin an negative ve ve tawh tih a sawi. Covid-19 kai hmasa zawk chu enkawl dam a nih hnuin April 16 khan damdawiin aṭangin chhuah tir a ni tawh a, Tripura State Rifles sipai, kum 32 mi chu Ningani khan a test result a negative ve leh tih CM chuan a sawi. An state chu Covid-19 kai awm lohna a ni ta tih a sawi a ni. Sorkar laipuiin hriattirna a siam bawhzuiin, Tripura sorkar chuan khawlaia chil chhak leh zun a khap. Urban development department-in thuchhuah a tihchhuahah, khawlai leh vantlang hmuna chil chhak leh zungte chu Rs 100 leh Rs 200 chawitir zel an nih tur thu a sawi. |
hmarchhak | Hmarchhak bialah kar hnih liam ta chhungin Covid-19 kai an pung chak hle. May 1 khan hmarchhak state pariat zingah parukah hri kai hi mi 61 an awm a, mahse May 17-ah chuan hri kai hi 286 an awm tling tawh. Tripura-a Border Security Force (BSF) batallion pahniha sipai leh an chhungte zingah hri kai hmuh belh tam tak an awm avang leh, Assam-ah kai thar an awm ve reng avangin hmarchhakah hri kai hi an pung chak a ni. Assam health minister Himanta Biswa Sarma leh Manipur health official-te chuan an hmun dang aṭanga hawte zingah hri kai thar hi hmuh belh an ni tih an sawi. Hetih lai hian hmarchhak state dang Sikkim leh Nagaland-ah chuan hri kai hi hmuh an ni lo a, Arunachal Pradesh leh Mizoram-ah hri kai hmuhte chu enkawl dam an ni tawh bawk. May 1 khan Assam-ah Covid-19 positive hi mi 42 awmin mi pakhatin a thihpui a, hmarchhak state zingah hri kai tamna ber an ni. Mahse May 17-ah chuan Tripura chu hri kai tamna ber state niin mi 167 an awm tawh a, an zinga 101 chu enkawl mek an ni. Assam-ah nimin khan hri kai pali hmuh belh lehin an vaiin mi 104 hmuh an ni tawh a ni. Meghalaya-ah 13 awmin, pakhatin a thihpui tawh a, pakhat enkawl mek niin midang erawh chu an dam tawh a ni. Manipur-ah hri kai pasarih hmuh an ni tawh a, an zinga panga chu enkawl mek an ni bawk a ni. Mi maktaduai 45.58 awmna (2011 census), hmarchhak bialah hian lockdown avanga hmun danga tangkhangte hruai haw mek an ni. Rel, bus leh motor dang hmangin hmarchhak state hrang hrangte chuan an mi leh sa tangkhangte an hruai haw mek a, hruai haw zingah hian hri leng hluarna red zone amite pawh an tel a, hei vang hian hri kai an pun belh hlauhthawnna pawh a nasa hle. Assam leh Manipur-a hri kai hmuh tharte hi hmun danga tangkhang hawte an ni. Hmarchhak bialah hian testing facility a tam tawk lo a, health infrastructure te a ṭha tawk lo a, communication system te a ṭhat tawk loh avangin thuneitute lam tan pawh hmalak chak a harsa nia sawi a ni. |
hmarchhak | Sikkim tourism minister BS Panth chuan hri leng vangin kuminah Kailash Mansarovar Yatra leh Nathula pass kaltlanga India leh China-in border trade an neih ṭhin chu neih a ni dawn lo tih a sawi. Nathula Pass kaltlanga border trade hi May thla tir lamah neih ṭhin a ni a, he hmunah vek hian June-September hian Kailash Mansarovar Yatra hi neih a ni ṭhin bawk a, hei hi ministry of external affairs in a huaihawt ṭhin a, mi tel an ṭhahnem ṭhin hle. Panth chuan kumina Yatra leh border trade buatsaih loh an tum chungchang hi sorkar laipui pawh an hriattir tawh tih a sawi. Minister chuan hri leng vanga lockdown puan chuan an state tourism sector pawh a nghawng hle tih sawiin, sorkar chuan cheng vaibelchhe 10 chuang a hloh tawh a ni, a ti. |
hmarchhak | Manipur leh Nagaland chuan hmarchhak state hrang hranga education minister-te intawhkhawmna hun siam a, hmarchhak biala education sector in harsatna a neihte chinfel dan leh, hmasawn dan tur sawihona hun buatsaih an tum. Manipur education minister Dr Th Radheshyam leh Nagaland education minister Temjen Imna Along te inkawmnaah, NE education minister meet buatsaih chungchang hi an sawidun a ni. Mahse a neih hun tur leh a hmun turte pawh tihfel a la ni lo. Manipur minister chuan zirna lam chungchangah hmarchhak state-ten harsatna an tawk fo tih sawiin, state lian zawkte el tura zirna leh institution-te kalpui tur chuan ngaihsak zual a ngai a ni, a ti. |
hmarchhak | Manipur sorkar chuan an state chhung Class 11 zirlaite, examination hmachhawn loin Class 12-ah sawn a remtih thu education department official chuan a sawi. Commissioner education (school) T Ranjit Singh chuan thuchhuah siamin, Covid-19 leng vanga ram puma lockdown puan avangin Class-11 examination buatsaih chhunzawm theih a ni lo a, zirlaite chu an school kal laia an test-naa an mark hmuh dan behchhanin pawl sawn tir tur an nih thu a sawi. Council of Higher Secondary Education Manipur (COHSEM) chuan Class 11 examination hi February thla laihawl khan a buatsaih a, mahse subject panga zawhna putruk vangin an cancel a ni. Heng subject panga hi exam ṭhat tura tih ni mah se, lockdown puan a nih tak avangin buatsaih theih a ni ta lo a ni. |
hmarchhak | Assam police-te chuan hri leng laka invenna tur kawng khata atana sorkarin pawn chhuahnaa hmaituamna (face mask) vuah vek tura thupek a tihchhuah bawhchhia, mi 5,463 te man ni tawhin, heng mite sum chawi tlingkhawm hi Rs 27,31,500 a tling tawh tih an sawi. Police-te chuan mipuite chu hri leng laka an himna turin pawn an chhuahin mask vuah vek turin an ngen zui nghal bawk. State sorkar chuan tun thla tir khan pawn chhuahnaah mask vuah vek tura hriattirna tichhuakin, a vuah lo chu Rs 500 chawitir an ni dawn tih a lo puang tawh a ni. Health minister Himanta Biswa Sarma chuan mask hi readymade kher hman a ngai lo tih sawiin, rawmawl leh puan pawhin an hmai an tuam thei tih a sawi. |
hmarchhak | Sikkim-a political party phnih, Hamro Sikkim Party (HSP) leh Sikkim Sangram Parishad (SSP) chuan joint press conference an neihnaah Citizenship Amendment Act, 2019 chu an duh loh thu an sawi. HSP working president Bhaichung Bhutia chuan he Act hian Sikkim mipuite rilru a tibuai hle tih sawiin, union home minister Amit Shah khan a hmain CAB hian Sikkim a huam tel dawn lo tih lo sawi mah se, Act tharah hian Sikkim chungchangah engmah inziak a awm lo niin a sawi. Bhutia chuan CAA in Sikkim a huam loh thu inziak a awm loh avangin, an state chu a huam tel ngei nia an ngaih thu a sawi. hei hi an duh lo tih sawiin, CAA chu Sikkim mipuite tana thil ṭha lo, hun lo kal zel turah pawh nghawng ṭha lo tak nei tur a ni, a ti. Hei vang hian CAA chu eng kawng mahin an pawm thei dawn lo tih a sawi. SSP senior vice president Kamal Rai pawhin CAA chungchangah chuan SSP leh HSP chu an ngaihdan a thuhmun tih sawiin, party pahnihte chuan sorkar laipuiah pawh thlenin he dan an duh loh thu hi an hrilh nawn leh dawn tih a sawi a ni. |
hmarchhak | Assam education department chuan kumin August thlaah teaching leh non-teaching staff post ruak tam zawk chu hnawhkhah hman a tum. State education minister Himanta Biswa Sarma chuan thla ruk chhungin elementary teacher regular post 15,000 hnawhkhah tum a ni, a ti. Hei bakah hian post ruak dang 6000 pawh a tahtawlin lak tum a ni bawk.Education department chuan elementary level-a school 4993 leh secondary level-a school 626-te bakah college thar 30-te chu provincialise a tum bawk a ni. Minister chuan school management committee-te hnenah kumin April thlaa zirlaite hnena a thlawna school uniform semna turin cheng vaibelchhe 450 pek a ni dawn tih a sawi. Hei bakah hian elementary school infrastructure tihchangtlunna turin cheng vaibelchhe 962 pek a ni dawn bawk tih a sawi. Education department hian thla ruk chhungin college-ah science stream hawn belh te, tea garden area-ah high school 100 din leh, high school-te higher secondary-a upgrade a tum a ni. He hmalakna hi zirtirtu nuai khat leh zirlai nuai 60 velin an chhawr theih dawn nia sawiin, minister chuan hemi atan hian sorkar chuan kum khatah cheng vaibelchhe 3,000 vel a seng dawn tih a sawi bawk. |
hmarchhak | Manipur-a sorkar school-a zirtirtute chuan Inrinni aṭang khan Revision of Pay (RoP), 2019 siamṭhat phutin tiam chin awm loa nawrh huaihawt an ṭan. Joint Teachers' Forum (JTF) hmingin nawrh hi huaihawt a ni a, zirtirtute chuan sorkarin an thil phut hi a ngaihven sak loh chuan kumina Class X leh Class XII examination neih tur pawh boycott-ah an vau. Zirtirtute hi Inrinni hian school kal tho mah se class an la lo a, HSCL leh HSSLC candidate-te tana coaching an buatsaih pawh an ṭhulh bawk. January thla khan zirtirtute hian RoP siamṭha turin sorkar hi January 31 thleng hun a pe a ni. ""Manipur sorkarin kum 2019, July 11-a Manipur Services (Revision Pay) Rules, 2019 a pass-ah, zirtirtute pay structure chu 5th Pay Commission-ah dah thlak a ni,"" an ti. Hei hi duh loin, 7th Pay Commission hman an phut tih an sawi. |
hmarchhak | Nimin khan Malaysia Masters Super 500 badminton tournament-ah Saina Nehwal leh PV Sindhu te chuan an khingpui ve ve hnehin quarterfinal an inhlangkai a, season bul an ṭan fuh an chhawm nung zel.Seeded pawh chang phak lo Saina inkhel a hmuhnawm, London Olympic bronze medalist hian South Korea nula An Se Young chu minute 39 chhungin 25-23, 21-12 in a hneh, a match lehpekah chuan Olympic champion Carolina Marin a hmachhawn tawh dawn avangin a hautak zual ang.Inkhel dangah Sindhu chuan minute 34 chhungin Japanese shuttler Aya Ohori chu 21-10, 21-15 in a hneh a, an intawn hnuhnung pakuaah Sindhu hian hnehna chang vekin a chungnung hle.World champion Sindhu tan semifinal thleng tur chuan a hmabak a hautak dawn, world number 1 Tai Tzu Ying leh seeded pasarihna Sung Ji Hyun te inkhela a chak zawk nen quarterfinal-ah an intawng dawn a ni.Mipa singles lamah Sameer Verma beiseina chu second round-ah a thamral, India tlangval hian Lee Zii Jia chu 19-21, 20-22 in a hneh lo. Match hmasa berah Kidambi Srikanth a tla tawh bawk a, mipa lamah India tan beisei tur a awm tawh lo. |
hmarchhak | Assam-a Bodoland Territorial Regioin (BTR) inthlan neih hmain, All Bodo Students' Union (ABSU) chuan political party thar din a tum nia sawi a ni. ABSU hian vawiin leh naktuk hian Tamulpur-ah convention an nei dawn a, he hunah hian political party thar din tur chungchangah thutlukna an siam rin a ni. ABSU president Pramod Boro chuan convention-ah hian an hmalak zel dan tur an ngaihtuah ho dawn tih sawiin, a biala ṭhalai hmasawnna leh zirna lam chu an ngaih pawimawh ber a nih thu a sawi. Hei bakah hian tunhnaia Bodo Peace Accord ziah tak pawh ṭha taka kalpui an duh thu a sawi bawk. Bodoland-a party leh organisation hrang hrangte chuan Bodo mipuite hmasawnna tura lungrual taka an thawh ho a pawimawh thu Boro chuan a sawi. Hetih lai hian sorkar nena inremna siam ta, Bodo helpawl, NDFB hruaitu Dhiren Bodo chuan politics lama lut a tum mai loh thu leh, political party din tumna an nei rih lo tih a sawi thung. NDFB hnuaia pawl hrang hrangte chu Bodoland hmasawnna tura an thawh a ngai tih a sawi a ni. |
hmarchhak | Thawhṭanni khan Tripura-a BSF sipai pahnih chu Covid-19 an kai tih hriat belh leh a ni. Tripura-a hri kai hmuh tawh zat hi mi 154 an tling tawh a, an zinga pahnih chu enkawl dam an ni tawh a ni. Chief minister Biplab Kumar Deb chuan Dhalai district-a Ambassa-a BSF camp-a awmte leh khawchhunga civil mite test runpui neih sak an nih leh hnuin,s pahnih hian hri hi an kai tih hriat belh a nih thu a sawi. Mahse an state-a hri kai zingah ngaihtuahawm an awm lo niin a sawi bawk. CM chuan hri kai hmuh thar leh an nih hnuah theih anga tam sample test zui a nih thu sawiin, hmarchhak state zingah test neih tam ber an ni a, ram pumah pawh a pangana an ni pha tih a sawi a ni. |
hmarchhak | Assam state-a tunhnaia vawk eng emaw zat thih chhan chu African Swine Fever vang a ni tih hriat chian a ni ta. Lakhimpur, Dhemaji, Sivasagar, Dibrugarh, Biswanath leh Jorhat district-ah chhan hriat lohin vawk eng emaw zat an thi a, hei vang hian state sorkar chuan heng district-ah hian vawk leh vawksa hralh a khap nghal a ni. Vawk thite sample hi Bhopal-a National Institute of High Security Animal Diseases (NIHSAD) a thawn a nih hnuain, ASF virus an kai tih hriat a ni ta a ni. Assam animal husbandry and veterinary minister Atul Bora chuan ASF virus hmuh a nih avangin hma lak dan tur ngaihtuah turin sorkar chuan official leh expert-te awmna committee a din nghal tih a sawi a, committee in ruahmanna a siam anga kal an tum thu a sawi. Vawk vulhtute pawh hmuin an sawipui dawn thu leh, hri darh tur venna kawng awmchhun chu vawk suat a nih thu a sawi bawk. ASF virus hi ransa aṭangin mihringah a kai thei lo a ni tih minister chuan a sawi. |
hmarchhak | Assam khawpui, Guwahati-a February 15-a 65th Filmfare Awards 2020 ceremony neih tur chu Assam-a pawl hrang hrangten an duh loh thu an sawi a, an zingah Assam artiste-te pawh an tel. Assam filmmaker Jahnu Barua chuan, magazine pakhatin award semna hun a buatsaih tura state sorkarin sum tam tham tak a invest chu a duh lo tih sawiin, Assam state chu CAA avanga an buai mek laia hetiang thil sorkarin a lo buaipui chu an hrethiam lo tih a sawi. Actress Zerifa Wahid pawhin hetianga sum tam tak sensona tur thil lo buaipui chu a hun lo nia a ngaih thu sawiin, he award buaipuitute hi state tam takin an lo hnar tawh a, hei vang hian Guwahati-ah rawn nghah an tum ta mai a ni, a ti. He award buatsaihtu, Filmfare magazine pawh hi hmarchhak bialah a lar tawh lo a, hetihlai an award semna lo buaipuina tura sum tam tak lo sensak chu a ṭul lo tih a sawi bawk. Actor Ravi Sharma chuan Guwahati-a Filmfare Awards sem hi an state-in eng kawng mahin a hlawkpui dawn lo a, sum tam tak an senral phah zawk dawn. Sorkar chuan he festival neih tur atana a sum sen turte chu paper mill khar tawhte tuaithar nan te, harsatna tawk mekte chhungkuate dinhmun chawikanna tur atante hmang zawk se a duh thu a sawi. 65th Filmfare Awards huaihawt tur hian Assam sorkar chuan Times Group chu MoU a ziahpui a ni. He hun hi event lian leh ropui tham taka buatsaih a tum a, Bollywood star rualte an inlan dawn a ni. |
hmarchhak | Australian Open inbuatsaihna zinga mi Brisbane International khelh laiah world number 1 Ashleigh Barty chu Jennifer Brady hneh loin a tla a, a match hmasa bera a chak loh avangin inenfiah a ngai hle.Nimin second round inkhelah Barty hi 6-4, 7-6 (7-4) in a chak lo. World number 1 a nih bakah seeded pakhatna a ni bawk, first round-ah bye-in American nula hi tun inelna bika a hmachhawn hmasa ber a ni.Player pahnih hi season liam ta khan vawi hnih an intawng, player ṭha zawk Barty hian set hloh miah loin hnehna a chang ve ve - kuminah erawh thawnthu a danglam ta.Kum 23 mi Barty chuan, ""Kum 2018 khan Brisbane-ah hian ka match hmasa berah ka chak lo tawh bawk, kha khan ka chhe ta duai tihna a kawk kher lo. Kuminah pawh a ṭha thei ang bera khelh ka tum a, tun ṭuma ka chak loh vang hian ka training leh thil tum neih dan a danglam phah lo ang,"" tiin a sawi.Brady hian a match hmasa zawkah Grans Slam vawi nga champion tawh Maria Sharapova chu a lo hneh tawh bawk, tun inelna bika player hmuhnawm a ni; a match lehpek atan Petra Kvitova a hmachhawn leh ang.Inkhel dangah Kvitova hian darkar khat leh minute khat chhungin Liudmila Samsonova 6-3, 6-2 in a hneh ve thung, season hmasa khan Czech Republic nula Kvitova hian Australian Open final a thleng a, kuminah pawh a thleng sang pawl a nih leh ngei a rinawm.Inelna dang Auckland Classic lamah Serena Williams a vannei hlauh. American nula hian a khingpui Christina McHale lakah set hmasa hloh mah se 3-6, 6-2, 6-3 in hnehna a chang hram - a awlsam lo hle.Grand Slam vawi 23 champion tawh Serena chuan, ""Ka thil tum thleng tur chuan hetianga match hautak hi ka khelh fo a ngai,"" tiin Margaret Court-i record (24 major titles) nih rual ngei chu a thupui a nih thu a sawi nawn. |
hmarchhak | Manipur police-te chuan kar liam ta Inrinni khan lockdown palzut a, khawlaia mask vuah loa tei chhuak mi 580 an man. Police-te chuan lockdown chhunga motor tlanchhuak lui 347 pawh an man tih an sawi bawk. DGP LM Khaute chuan hri leng chungchangah social media lamah thu dik lo thehdarh lo turin mipuite a ngen. Thu dik lo thehdarhte chu hremna na tak pek an ni dawn tih a sawi a ni. Hri leng darh tur venna atana lockdown hman mek chu zawm ṭha turin mipuite a ngen a, mipuite harsatna awmte sukiang turin an department chuan theihtawp an chhuah reng tih a sawi bawk. Manipur-ah hian mask emaw, hmai tuamna dang emaw vuah loha chhuah khap a nih bakah, Bishnupur district chuan an district pumah khawlaia chil chhak a khap bawk. Chil chhakte hi man an nih chuan Rs 200 chawi tir theih an ni. He khapna hi union ministry of home affairs-in National Guidelines for COVID-19 Management a tihchhuah zulzuia siam a ni. Expert-te chuan Covid-19 hi ka leh hnar aṭanga droplet chhuak aṭangin a darh thei tih an sawi a, hei vang hian khawlaia chil chhak hi mipui hriselna atan a hlauhthawnawm thei tih an sawi. Manipur-ah hian hri kai hi mi pahnih an awm a, pakhat chu enkawl dam ni tawhin damdawi-in aṭangin chhuah tir a ni tawh a ni. |
hmarchhak | Meghalaya chief minister Conrad Sangma chuan Thawhlehni khan North Garo HIlls-a Sambrak Seed Farm-ah Integrated Beekeeping Development Centre (IBDC) lungphum a phum. He centre hi Meghalaya-a a hmasa ber tur niin, project atan hian cheng vaibelchhe 10 ruahman a ni. A senso hi union ministry of tribal affairs in a tum dawn a ni. Sorkar laipui chuan beekeeping industry hi central sponsored scheme - Mission for Integrated Development of Horticulture (MIDH) scheme hnuaiah chawi lar chhoh zel a tum a ni. IBDC lungphum phumna inkhawmah hian deputy speaker Timothy D. Shira, Kharkutta MLA Rupert Momin, Bajengdoba MLA Pongseng M Sangam leh official eng emaw zat an tel. |
hmarchhak | Prime minister Narendra Modi hoa union cabinet meeting chuan, PM-Kisan scheme hnuaia hamṭhatna dawng turte tana Aadhaar neih tel ngei a ngaihna chu Assam, Meghalaya, Jammu and Kashmir leh Ladakh tan nakkum March 31 thleng a ngaihnathiam dawn. Sorkar laipui chuan Aadhaar nei lote pawhin he hamṭhatna hi an dawng thei dawng tih a sawi. Pradhan Mantri Kisan Samman Nidhi (PM-KISAN) Scheme hi kumin February 24 khan PM Modi-a'n a tlangzarh a, he scheme hi leilet hmun nei, loneitu chhungkuate puihna tura duan a ni. Heng chhungkuate hnenah hian kum khata chhawmdawlna Rs 6,000 pek an ni a, hei hi thawh liah pek niin ṭum khatah Rs 2,000 zelin an bank account-ah thunsak an ni. Scheme hi kum 2018, December thla aṭangin kalpui ṭan a nia, nikum December aṭang khan hamṭhatna dawng turte hian Aadhaar an neih kher a ngai tawh a ni. |
hmarchhak | India rama agricultural university lian ber, Central Agricultural University chuan hmarchhak bialah model fruit village 20 a siam dawn. Fruit village pathum hi Manipur-ah siam mek a ni a, hei hi loneitute dinhmun chawikanna tur leh, hmarchhak biala thei chi hrang hrang tharchhuahte phochhuahna tura ruahman a ni. Manipur-a model fruit village pathum hi Kwatha, Yumnam Huidrom leh Tronglaobi-ah siam an ni. Central Agricultural University hian hmarchhakah college 13 neiin, an headquarter hi Imphal-ah a awm a ni. Prime minister Narendra Modi-an kum 2022-a loneitute sum lakluh a leta tihpun tuma a hmalakna zulzuiin, CAU hian thei chingtute sum lakluhna ṭha zawk siamsakna turin thei kung chi hrang nuai khat chuang a phun tawh bawk a ni. |
hmarchhak | Ministry of home affairs-in Inrinni-a Padma award dawngtu tur hrang hrangte a puan zingah hmarchhak bial aṭangin mi 15 an tel. Padma Award dawng tura rampum huapa thlanchhuah hi mi 141 niin, category pathum - Padma Vibhushan, Padma Bhushan leh Padma Shri hnuaiah chawimawina hi hlan an ni. Kuminah hian Padma Vibhushan dawng turin mi pasarih, Padma Bhushan dawng tur mi 16 leh Padma Shri award dawng tur mi 118 thlanchhuah an ni a, award dawng tur zingah hian hmeichhia 33 an tel. Padma award hi March emaw, April thla emaw hian President-in Rashtrapati Bhawan-a inkhawm buatsaihah a hlan ṭhin. Hmarchhak aṭangin Manipur mi, boxer MC Mary Kom chuan civil mi chawimawina sang ber dawttu, Padma Vibhushan dawng tura thlan tel a ni. Nagaland chief minister hlui SC Jamir chu Padma Bhushan dawng tur zingah a tel bawk. Assam aṭangin mi panga in Padma Shri award an dawng dawn a, heng mite hi - dancer Indira PP Bora, writer educationist Lil Bahadur Chettri, veterinarian DR Kushal Konwar Sarma, scholar Jogendra Nath Phukhan leh physician Dr Ravi Kanna R te an ni. Arunchal Pradesh aṭangin Assamese-a ziak ṭhin, litterateur Yeshe Dorjee Thongchi pawh Padma Shri award dawng tura thlan a ni tel bawk. Hmarchhak bial aṭanga Padma Shri award dawng tura thlan chhuah dangte chu- footballer Oinam Bembem Devi (Manipur), social worker Sathyanarayan Mundayoor (Arunachal Pradesh), archer Tarundeep Rai (Sikkim), Mizoram aṭangin journalist Lalbiakthanga Pachuau leh social worker leh freedom fighter C Kamlova, leh Tripura aṭangin writer Benichandra Jamatia-te an ni. |
hmarchhak | Sikkim sorkar chuan hri leng dona atana a hmalakna kal zelah, kumin October thla thlengin ramri kharin khualzin an luh a khap dawn. Sikkim hi India ram chhunga Covid-19 awm lohna state awmchhun a ni a, hetichung hian hri leng dona kawngah theihtawp a chhuah mek a ni. State sorkar chuan ramri an khar chhunzawm zel chhan pawh mi nuai sarih vel chenna, an state-a hri lut tur venna atana ti an nih thu a sawi. Governor Ganga Prasad chuan, ""October thla thleng chu khualzin luh khap a ni dawn a, hei hi kan state mipuite tana ṭha zawk tur nia kan ngaih vang a ni. Hemi rual hian state pawn lam mi, inhlawhfaa awmte chu sorkarin a ngaihven reng a, nitin ei tur pawh sem a ni. Lockdown zawh hnuah pawh puih chhunzawm an la ngai zel dawn tih pawh kan hria a ni,"" a ti. |
hmarchhak | Sikkim chief minister Prem Singh Tamang chuan hripui leng vanga ram puma lockdown puan chuan ram economy a nghawng avangin sum dinhmun siamṭhatna turin sorkar laipui leh state hrang hrang chuan khuahkhirh na siamte pawh an thlahdul tih a sawi. Hemi rual hian state mipuite chu khuahkhirhna thlahdul a nih avang hian inthlahdah lo tura leh, dan zawm ṭha turin a chah. CM Tamang chuan, ""Khawlaia mipui leh motor chhuak nasa lutuk hian rilru a tinuam lo hle a ni. Mipuite chu khuahkhirhna thlahdulna dan siamte chu hmang sual lo tur leh, sorkarin mipuite himna tura dan a siamte chu zawm ṭha turin ak chah a ni. Hri kai tam tak hi an taksaa natna langchhuak mai lo te an ni a, heng mite hian an kai tih pawh hre loin hri hi an thehdarh viau thei a ni. Hei vang hian theihtawpa kan fimkhur zel a ngai,"" tiin a sawi. Tamang chaun hri leng mek hi tupawhin an kai thei a ni tih sawiin, a vaccine a la awm loh avangin pawn chhuah tam loh leh social distancing dan vawn ṭhat chu a invenna ṭha ber a ni tih a sawi. State mipuite, NGO leh political party hrang hrangte chu hri dona kawnga lungrual taka thawk ho a, sorkarin kaihhruaina dan a siamte zawm ṭha turin a ngen. Sikkim hian hmun danga tangkang, an state mi leh sate a hruai haw mek a, Pathianni khan Kota aṭangin zirlai 19 chuan Sikkim hi thlengin, sorkarin khung hranna tura a siamah dah nghal an ni. |
hmarchhak | Kuminah hian hmarchhak state zinga pali - Mizoram, Meghalaya, Manipur leh Arunachal Pradesh-te chuan Rajya Sabha member thar an thlang dawn. Rajya Sabha member zinga 69 chu kumin hian an term a tawp dawn a, term tawp tur zingah hian BJP MP 18 leh Congress MP 17 an tel. Rajya Sabha Secretariat chuan Parliament Upper House-ah hian seat li a ruah mek thu leh, member 69 term a tawp tur thu a sawi a, seat luahkhat ngai zat tur hi 73 a tling dawn a ni. Member 250 awmna, Rajya Sabha-ah hian BJP-in member 83 nei mekin Congress-in member 46 a nei mek bawk. MP chawl tur hi Uttar Pradesh state-ah an tam ber a, member 10 an awm. Maharashtra-ah member pasarih, Tamil Nadu-ah paruk, West Bengal leh Bihar-ah panga ve ve an chawl tawh dawn bawk. |
hmarchhak | Tripura chief minister Biplab Kumar Deb chuan Thawhlehni khan union defence minister Rajnath Singh chu Delhi-ah a hmu a, Tripura-a Army School thar dah turin a phut. Meeting-ah hian CM Deb chuan an state mamawh hrang hrangte union minister hi a sawipui a, heng zingah hian West Tripura district-a Mohanpur sub-division-a Army School thar din tura a phutna pawh a tel a ni. Deb chuan Tripura-a Army recruitment kalpui turin a ngen bawk a, heng a ngenna pahnihte hi union minister chuan a pawm thu hrilhin, a rang thei anga hma lak nghal a nih tur thu a sawi. CM chuan union minister-in a ngenna a lo pawmsak chu lawmawm a tih thu sawiin, a twitter-ah Tripura mipuite aiawhin lawmthu a hrilh. Army School din tur leh Army recruitment neih tur chu state mipuite tan a ṭangkai dawn hle tih a sawi a ni. |
hmarchhak | Meghalaya chief minister Conrad Sangma chuan minister ṭhenkhat chanpual siksawiin, a u James Conrad-a chan, home (police) portfolio chu ṭangrual sorkar an siampui party dangte leh cabinet minister dangte nawrna avangin midang kutah a pe. James Conrad hi dan loa an state chhunga lungalhthei phurchhuah venna kawngah a hlawhchham nia puhin sawisel a tawk fo a, minister dangte leh ṭangrual sorkara tel party dangte pawh a lakah an lungawi lo a ni. Hei vang hian home ministry hi midang kuta dah turin CM hi an nawr a ni. CM chuan James Conrad-a chan zinga a pawimawh pahnih, home leh district council affairs portfolio chu midang kutah pein, home chu Lahkmen Rymbui chantir a ni. James Conrad hian Power, Taxation, Food, Civil Supplies and Consumer Affairs, Law and Information, leh Public Relations department-te a la chang chhunzawm ang. Rymbui hian home ministry bakah Education, Forest and Environment and Border Area Development te a la chang chhunzawm dawn bawk a ni. Conrad Sangma hian cabinet minister dangte chanpual pawh a siksawi nghal a, health minister Al Hek chu home (jail-passport) leh arts and culture charge lakbelh tir a ni a, urban affairs minister Hamletson Dohling pawh council affairs pek belh a ni bawk. |
hmarchhak | Arunachal Pradesh-a Longding district-a Pumao khuaah Inrinni khan sipai leh Nationalist Socialist Council of Nagalim (Isaak-Muivah) hel pawl nia hriatte an inkap. He inkahnaah hian civil mi pakhat a thi a, mi dang eng emaw zatin hliam an tuar nia sawi a ni. Sipaite hian Longding district-ah NSCN (IM) hel an awm nia thu an dawn bawhzuiin an pan nghal a, hetihlai hian khawchhung mite chuan sipai kalte hi duh loin lungin an lo tawng nia sawi a ni bawk. Sipaite chuan helho awmna nia an hriat in pakhat chu hualin civil mi pungkhawmte chu kal darh tura an hrilh hnuah an kap a ni. Helte hi an tlanchhe hman nia sawi a ni a, mahse an inkahnaah hian tualchhung mi ṭhenkhatten hliam an tuar a, an zinga pakhat chu a hliam tuar loin a thi a ni. Sipaite zingah pawh tualchhung mite, NSCN(IM) thlawptuten lunga an lo tawngnaah hliam tuar eng emaw zat an awm nia sawi a ni bawk. |
hmarchhak | India ram state zingah Covid-19 kai awm lohna state awmchhun, Sikkim chuan nimin aṭang khan lcokdown hman mek chu a thlahdul ṭhen. Mahse ramri erawh khar chhunzawm a la ni a, state dang aṭanga luh pawh May 3 thleng khap a la ni bawk. Sikkim-a hri kai an awm lohna chhan hi a inbuatsaih hma leh mipuiten thu an zawm ṭhat vang nia ngaih a ni. Pawn chhuahnaah mipuiten social distancing dan an zawm ṭha hle. January 29 aṭang khan state pawn aṭanga lutte chu screening vek niin, April 18 thleng khan mi nuai ruk chuang endik hman an ni. March 5 aṭang khan ram dang mi luh khap niin, March 17 aṭangin Sikkim ni lo, state dang mi pawh luh khap zui a ni bawk. Chief minister Prem Singh chuan January thlaa China-a hri a darh ṭan leh, Nepal-ah hri kai hmuh an nih veleh khan Sikkim ramri, a bikin China nena inrina chu khar nghal a nih thu a sawi. India ramah hri kai hmuh an nih ve aṭang khan hmun dang aṭanga Sikkim-a lutte chu endik turin ramri-ah damdawi lam thiamte dah nghal vek an ni a, Sikkim mi haw duhte pawh a hmaa an zin kualna chanchin thehlut vek tura tih an ni. Mi 3,560 chu mahni inah an inkhung hrang mek a, mi 119-te sorkarin hmun a siamah khung hran an ni bawk. Ei tur leh damdawi lam phur luttu motor-te pawh damdawi hmanga kah thianghlim zel an ni a, district tinah truck driver-te awmna tur transit camp an siam sak bawk a ni. |
hmarchhak | Hmun danga tangkhangte hruai haw tura May 1 aṭanga Sharmik special train tlan tir zinga 110 chuan May 19 thleng khan Northeast Frontier Railway (NFR) region an thleng tawh a, heng rel hmang hian mi 1,11,000 chu an state-ah hruai haw an ni tawh. Shramik special train hmanga hmarchhak biala cheng hruai haw zinga a tam zawk hi zirlai, damlo leh hmun danga inhlawhfaa awmte an ni. May 18 thleng khan heng rel 110 zinga 13 chuan hmarchhak state - Manipur, Mizoram, Tripura leh Assam-ah tangkhang mi 17,000 an phur thleng tawh. Tun kar chhungin hmarchhak state dangah pawh tangkhang phurtu rel 6-7 vel an lut leh ang. Bihar, Uttar Pradesh leh Karnataka sorkar pawhin hmarchhak biala an state mi tangkhangte hruai haw dan tur an buaipui mek a, anni pawh hi special train hmangin phurh haw tum an ni. Special train hmanga hruai hawte hi railways-in kawng lakah chaw, tui leh damdawi mamawhte a thlawnin a pe a ni. Shramik special train-ah hian an hawna tur state sorkara inziaklutte chauh phurh theih an ni a, inhriattir lo tan mahni thua station-a kalin relah hian a chuan ve ngawt theih loh. Heng rela chuangte hi an state an thlenin thuneituten rel station-ah lo dawngsawngin, screening te neihsak nghal vek an ni. |
hmarchhak | Assam-ah ruahsur nasa avangin chhiatna hrang hrang a thleng a, hmun tam takah tui a len bakah, lei min leh lei tawlhte a thleng a ni. Thawhlehni khan Barak Valley-ah lei min nasa tak avangin mi 21 in nunna an chan. Chhiatna thlenga thi hi Chachar district-ah mi pasarih, Hailakandi-ah mi pariat leh Karimganj-ah mi paruk an ni. Thi zingah hian naupang pariat an tel. Cachar deputy commissioner Keerthi Jalli chuan leiminna hmuna hian chhanchhuah hna thawktute tirh nghal an nih thu sawiin, thi chhungte hnenah zangnadawmna pek tur pawh ngaihtuah nghal a ni, a ti. Cachar district-a leimin vanga thi mi pasarih hi chhungkaw khata mi vek an ni tih district disaster managment authority chuan a sawi bawk.Assam governor Jagdish Mukhi leh chief minister Sarbananda Sonowal-te chuan district pathuma chhiatna thleng vanga nunna chan chhungte an tawrhpui thu an sawi. CM chuan chhiatna tawk chhungte ṭanpui leh chhawmdawl hna chu chak taka thawk nghal turin district thuneitute a hrilh nghal bawk. |
hmarchhak | Assam-a Dibrugarh disrict-ah kar liam ta Inrinni khan Greater Moran Bengali Samaj-te chuan Citizenship (Amendment) Act duh lohna lantirin Moran-a National Highway 37 bulah darkar hnih chhung sit-in protest an huaihawt. Greater Moran Bengali Samaj te huaihawta sit-in protest neihnaah hian Moran-a pawl dang eng emaw zat an tel bawk a ni. Nawrh huaihawtte hian CAA chu ṭhiat turin sorkar laipui an phut a ni.""Assam hi kan pian leh kan seilenna hmun a nih avangin kan ram neihchhun a ni. State tana ṭha lo tur an do letna kawngah kan unau Assamese-te chu theihtawpin kan thlawp zel dawn a ni. State mipuiten nasa taka an dodal chungin sorkar laipui chuan he dan hi a siam lui a ni. CAA hi Assam tana ṭha lo leh ram danpui kalh a nih avangin Bengali Samaj chuan na takin kan dodal a, he dan siam tawh hi sut leh turin sorkar pawh kan phut nghal a ni,"" tiin an sawi. |
hmarchhak | Manipur chief minister N Biren Singh chuan an state-a Covid-19 pahnihte chu enkawl dam an ni tawh a, an state-ah hri kai an awm tawh lo tih a sawi. Covid-19 kai pakhat zawk, kum 20 mi chu damdawi-in aṭangin chhuah tir a ni tawh a, pakhat zawk kum 69 mi chu RIMS, Imphal-ah enkawl mek a ni a, Thawhṭanni khan test neih sak leh niin a negative tawh a ni. Damdawi-in aṭang pawhin chhuah tir a ni thuai dawn tih state health department chuan a tarlang. |
hmarchhak | Tripura chief minister Biplab Kumar Deb chuan hri leng avanga ram puma inkharkhipna kalpui a nih avangin an state-a rubber sector chuan cheng vaibelchhe 250 a hloh tih a sawi. Tripura hi Kerala dawtah India rama rubber thartu lian ber a ni a, rubber chinna ram hi hectare 85,038-a zau neiin, kumtin rubber ton 74,139 a thar chhuak ṭhin. Rubber chinnaa thawk leh inhnamhnawih hi chhungkaw nuai 1.50 chuang an awm a, Tripura-in rubber sector aṭana a sum lakluh hi kum khatah Rs vbc 1,500 vel a tling ṭhin a ni. Mahse thla khat chuang lockdown kalpui a nih tawh avangin rubber-te hi thawnchhuah theih a ni lo a, hei vang hian sum tak tam an hloh tawh a ni. Rubber sector aṭanga sum lakluh tur tam tak an hloh avangin, state sorkar chuan primary sector lam tihlen a, hemi aṭanga sum tam zawk lakluh a, state economy dinhmun siamṭhatna tura hma lak an tum thu CM chuan a sawi. |
hmarchhak | January 10-a Guwahati-a Khelo India Games hawngtu tura beisei, prime minister Narendra Modi chu he hunah hian a kal dawn lo.All Assam Students’ Union (AASU) leh pawl hrang hrangte chuan Modi chu Assam chhunga kal lo tura an tih bakah a kal lui a nih chuan a na thei ang bera CAA vanga an lungawi lohna lantir an tum thu an lo puang tawh a ni. Khelo India Games CEO Avinash Joshi chuan, ""Prime minister hi kan sawm ngei a, a kal tur thu a la tichiang lo a, tunah hian a kal thei dawn lo tih kan hre ta a ni,"" a ti.December 15-17, 2019 khan India-Japan summit chu Guwahati-a neih tura ruahman niin prime minister Modi leh Japan prime minister Shinzo Abe-te tel tura tih ni zet tawh mah se, CAA duh lohna avanga buaina chhuak avangin an lo ṭhulh tawh bawk a ni. |
hmarchhak | Tripura sorkar chuan hripui leng mek dona kawnga thawktu tam zawk an neih theihna atan state health department hnuaiah doctor 24 leh nurse 24 a lak belh dawn. Chief minister Biplab Kumar Deb chuan Ningani khan doctor leh nurse lak belh a nih tur thu hi a puang a ni. Doctor lak tharte chu Covid-19 kaite enkawltu atan hman nghal an nih dawn thu leh, damlo an enkawl zawhah ni 14 chhung quarantine centre-ah dah a ni dawn a, hemi hnu hian ni sarih chawlh pek nghal an ni ang, a ti. Doctor lak tharte hi thla khatah ni 28 chhung hna thawkin, lawmman Rs 50,000 pek an ni dawn a, hospital dangah chhawr an nih chuan ni khatah Rs 2,000 pek an ni dawn bawk a ni, a ti. Nurse lak tharte chu thla khatah Rs 20,000 pein, extra duty-ah chuan Rs 500 pek belh zel an ni dawn bawk a ni. |
hmarchhak | All Assam Students' Union (AASU) chief advisor Samujjal Bhattacharya chuan New Delhi-a press conference a neihah, hmarchhak pumah Inner Line Permit (ILP) system hman an phut tih a sawi. Sorkar laipuiin dan siam thar, Citizenship (Amendment) Act, 2019 hnuaiah he dan hi Inner Line Permit (ILP) hmanna state leh 6th Schedule area-ah te hman a ni ve dawn lo tih tarlan a ni. Hei vang hian sawisel hlawh tak, CAA hi hmarchhak pumah hman a nih ve lohna turin ILP huam tir vek an duh tih a sawi a ni. Bhattacharya chuan, ""CAA hi thil ṭha lo tak a ni tih kan hre vek a, hei hian hmarchhak tan nghawng ṭha lo tak a nei ngei dawn a ni. He dan hi a ṭhat loh avangin hmun ṭhenkhat chu huam tel tir a ni lo ngei a, mahse a huam telte tan pawh hian eng kawngin nge a ṭhat theih bik ang,"" a ti. AASU hruaitu chuan CAA hian Assam leilung fate dikna chanvo neihte a palzut sak a, an political rights, culture leh social identity dinhmun pawh a tiderthawng a ni, a ti. Assam chief minister Sarbananda Sonowal chu 'phatsantu' tiin, mipuite ngaihsan rawn a nihna aṭangin dan loa an state-a lutte humhimtuah a inlet ta a ni, a ti. ""Dan loa rawn lutte hnawhchhuah vek tiam chungin thuneihna a chang a, tunah erawh chuan heng mite humhim tumin a thawk ta zawk a ni,"" tiin a sawi. Bhattacharya chuan Assam leh hmarchhak pum chuan CAA chu eng kawng mahin an pawm ngai dawn lo tih a sawi. Centre-a BJP kaih-hruai sorkar laipui chu mipuite ṭhendarhna policy kalpuiah a puh bawk. |
hmarchhak | Tripura chief minister Biplab Kumar Deb chuan an state-a hman tur, Covid-19 test kit leh sanitizer lei chungchangah thil felhlel a awm nia sawi chu chhuichiang turin thupek a tichhuak. Dik lo taka thiltihnaa inhnamhnawiha puh, health and family welfare secretary Dr Debasish Basu leh national health mission (NHM) mission director Aditi Majumder-te chu an hna aṭangin chawlhtir an ni. Sorkar official chuan he thil hi sorkarin a ngai pawimawh hle tih sawiin, chhui chian nghal a ni dawn a, inquiry report a dawn hunah sorkar chuan a ṭul angin actin a la ang, a ti. He thil chhui tur hian secretary of industries and commerce Kiran Gitte leh finance secretary Tanushree Debbarma te chu ruat an nih thu leh, a rang thei anga report thehlut tura hriattir an nih thu a sawi bawk. BJP MLA leh health minister hlui, Sudip Roy Barm chuan CM hnenah hian sorkar sum hmanga Covid-19 kit lei danah thil dikhlel a awm tih ziakin a hrilh. Roy Barman chuan hand sanitizer chu sorkar laipuiin a man tura a bithliah aia toin lei a ni, a ti. Sorkar laipuiin hriattirna a tihchhuahah, 200 ml bur chu Rs 100 aia toa lei loh tur a tih laiin, NHM mission director-in order a siamah 400 ml bur chu Rs 359-a lei niin an tarlang tih a sawi. Hei hi sorkar laipuiin hriattirna a tihchhuah aṭanga ni 20 hnu lamah a ni, a ti bawk. Sorkarin a bithliah aia toa leia a nih avangin, hand sanitiser bur 5,000 leina atan hian ṭul lohah sum cheng nuai 5.45 sen belh a ni tih a tarlang. Roy Barman chuan sorkar laipuiin test kit pakhat manah Rs 1,150 a bithliah laiin, health department hian kit pakhat leina atan hian Rs 2,912 an seng tih an sawi niin a tarlang bawk. Health department hian sorkar agency, PSU, private body hrang hrang hnen aṭanga mask, sahbawn, sanitizer, hand wash leh thildang an dawnte pawh an data-ah an tarlang tel lo niin a sawi bawk a ni. |
hmarchhak | Milwaukee Bucks chu chesual ve zauh mah se kawng dik an zawh lehnghal, team talbuai Golden State Warriors chu 107-98 in an hneh. Inkhel dangah James Harden-a triple-double hmangin Houston Rockets an chak bawk.Nimin zing San Francisco-a inkhelah NBA Most Valuable Player nilai Giannis Antetokounmpo chuan point 30 a neih bakah rebounds vawi 12 a la leh a, match hnuhnung bera San Antonio Spurs an ngam loh hnuah an tho chhuak.NBA regular season kal laiah match 33 an chak tawh a, vawi ruk chauh chak loh la neiin Eastern Conference hmahruaitu an nih chhunzawm. Inrinni zing dar 8:30-ah Sacramento Kings nen an inhmachhawn leh ang.Inkhel dangah James Harden a che ropui leh hle. Harden hian Atlanta Hawks lakah 41 points, 10 rebounds leh 10 assists neiin a team hi 122-115 in hnehna a chanpui. Harden hian 40 point nei chunga triple-doubles vawi 15 a neihna chiah a ni a, a chungah hian vawi 22 nei thei Oscar Robertson chiah a awm tawh. |
hmarchhak | Meghalaya-a rorellai, National People's Party (NPP) senior member pariatte chuan state sorkarin Assam aṭanga coal lakluh a phalsak vanga lungawi loin party aṭanga banna an thehlut. Party aṭanga banna thehlut zingah hian MLA justice Dkhar bakah, Jaintia Hills Autonomous District Council member hlui pathum an tel. NPP Meghalaya state president Dr Wanrei Roy Kharlukhi hnena lehkha an thehluhah, NPP senior member pariatte chuan party inkaihhruai dan chu a ṭha tawk lo nia sawiin, mipui harsatna tawhte ngaihthlaksakna hun siamsak an ni ngai lo a ni tiin an sawi. ""State mipuiten Covid-19 leng mek doin theihtawp an chhuah a, hetihlai hian sorkar siamtu party ngei chuan he hri rawn luh mai theihna tur kawng hawngin, red zone area aṭanga East Jainta Hills district-ah coal phura truck driver leh an helper-te luh a phalsak a ni,"" tiin, East Jaintia Hills district chuan cement plant siamna tura raw material mamawhte chu hmun dang aṭanga lakluh ngai loin a la ngah tawk a ni, an ti. |
hmarchhak | Manipur-a government college-a zirtirtute chuan an thil phut tihlawhtling tura sorkar nawr nan chaw ngheiin nawrh an huaihawt. Federation of Government College Teachers' Association (FEGOCTA), Manipur hian January 28 aṭang khan sorkara an thil phut 10 tihhlawhtlin phutin nawrh an huaihawt tawh a, an phut zingah hian 7th UGC Pay and Regulations 2018 hman tel pawh a tel. January 28 aṭangin sit-in protest hi an huaihawt a, mahse sorkar lam aṭangin an duh ang chhanna an hmuh loh avangin Ferbuary 3 aṭang khan class pawh an la tawh lo a ni. February 6-a Imphal-a kawngzawh an tum chu police-ten an dang a, hemi hnu kar liam ta Inrinni aṭang khan chaw ngheiin nawrh hi an huaihawt chhunzawm a ni. FEGOCTA vice president RK Indira chuan state sorkarin an thil phutte hi a tihhlawhtlin loh chuan, February 14 aṭanga post-graduate examination neih tur chu an boycott dawn tih a sawi. Indira chuan sorkarin 7th UGC Pay and Regulations 2018 a hman hma chuan college hrang hrangah chaw ngheia nawrh hi an huaihawt chhunzawm zel tur thu a sawi. State sorkar chuan an thil phutte hi tihhlawhtlin tiamin, state cabinet pawhin a thuphungin 7th Pay hman hi a pawmpui tawh a, mahse tun thlengin a taka hman a la ni lo tih Indira chuan a sawi. Nikum September thla aṭang khan an thil phutte tihlawhtling turin state sorkar chu an nawr tawh a, sorkarin a ngaihsak loh avangin sorkar nawr nan loh theih lohin chaw ngheia nawrh hi a ngai ta a ni, a ti. |
hmarchhak | Meghalaya-a rorellai, National People's Party (NPP) senior member pariatte chuan state sorkarin Assam aṭanga coal lakluh a phalsak vanga lungawi loin party aṭanga banna an thehlut. Party aṭanga banna thehlut zingah hian MLA justice Dkhar bakah, Jaintia Hills Autonomous District Council member hlui pathum an tel. NPP Meghalaya state president Dr Wanrei Roy Kharlukhi hnena lehkha an thehluhah, NPP senior member pariatte chuan party inkaihhruai dan chu a ṭha tawk lo nia sawiin, mipui harsatna tawhte ngaihthlaksakna hun siamsak an ni ngai lo a ni tiin an sawi. ""State mipuiten Covid-19 leng mek doin theihtawp an chhuah a, hetihlai hian sorkar siamtu party ngei chuan he hri rawn luh mai theihna tur kawng hawngin, red zone area aṭanga East Jainta Hills district-ah coal phura truck driver leh an helper-te luh a phalsak a ni,"" tiin, East Jaintia Hills district chuan cement plant siamna tura raw material mamawhte chu hmun dang aṭanga lakluh ngai loin a la ngah tawk a ni, an ti. |
hmarchhak | Arunachal Pradesh-a Changlang district-a Miao Bum Reserve Forest-ah security force-ten Nilaini khan silai leh a mu bakah puakthei thil dang eng emaw zat an man. Indian Army leh Arunachal Pradesh police-te chuan intelligence agency lam aṭangin ramhnuaiah Nationalist Socialist Council of Nagalim (Isaak-Muivah) hel an awm thu an dawn bawhzuiin joint operation an nei a, ralthuam an thuhruk eng emaw zat hi an hmuchhuak ta ni. Official thuchhuah chuan hel pawl ralthuam thuhruk man zingah hian AK-56 rifle leh magazine pathum, silai mu 115, .22 pistol leh magazine bakah a mu pathum, bareel grenade launcher, hand grenade leh puakthei thil dang te a tel tih a sawi. |
hmarchhak | Assam Rifles-in Mokokchung, Nagaland-a war memorial a siam chu state chhung mi eng emaw zatin an dodal. War memorial hi Nagaland-a helho nena an inbeihnaa Indian Army leh Assam Rifles sipai thi, mi 357-te hriatrengna atana siam tum a ni a, vawiin hian hawn tum a ni. Mahse state chhung mi ṭhenkhat chuan thuchhuah siamin, AR-te thiltih hi an duh lo thu leh, hei hian an rilru a tihnat thu an sawi. War memorial an siam dawn hian Naga mipuite ngaihdan zawtin, an berawn em tihte chhui chhian an phut thu an sawi bawk. Thuchhuah an siamah, Indian security force-te chuan Nagaland ram chu beiin, mipuite human rights, security leh sovereign rights-te nasa takin an palzut sak niin an sawi. Kum 1958-a Naga free movement beih letna turin an state-ah sipai hnena thuneihna sang pekna, Armed Forces (Special Powers) Act chu hman ṭan a ni tih an sawi bawk. He dan sawisel hlawh tak hi Naga-te bakah an ṭhenawm state-te pawhin hlip turin vawi tam tak an lo ngen tawh a ni, a ti. Naga-te chuan Indian Army leh Assam Rifles sipaite laka an tawrhna hrang hranga rorelna dik tak hmuh ngei tumin an la nghak reng a ni, an ti bawk. Naga miten zalenna an sualna kawnga anmahni do lettu, Indian Army leh Assam Rifles sipaiten Naga rama nunna chan an awm chu pawi an tih thu an sawi a, hmei rual hian heng sipai nunna chante puala war memorial siam chu an duh lo tih an sawi. Hei hian Indian security force-ten Naga buaina an hriatthiam tawk loh zia a tilang niin an sawi a ni. |
hmarchhak | Arunachal Pradesh sorkar chuan ram puma lockdown hman a nih avanga an state mi leh sa, hmun danga tangkhang mekte pualin Assembly Secretariat-ah Covid-19 control room chu Zirtawpni khan a siam. Lok Sabha speaker Om Birla chuan April 21 khan state assembly hrang hranga presiding officer-te hnenah an state-a inhlawhfaa awmte leh state danga zirlai tangkhangte harsatna chinfel sak dan ngaihtuahsak tur, control room din vek turin a lo hrilh tawh a ni. AP-in control room a siam hi vawiin aṭangin hman ṭan nghal a ni dawn a, he hmuna thawk turin ṭhalai eng emaw zat an in volunteer bawk. Speaker secretary to the speaker, PN Thongchi leh Joint secretary Agaab Mossang leh under secretary L Rongrang ten an ho dawn a ni. |
hmarchhak | Manchester United defender Harry Maguire chu FA Cup-a Wolverhampton Wanderers nen an inkhelh ṭumin a khel bawrah hliam a tuar a, hun rei zawk a chawl dawn. United captain Ashley Young pawhin season tawpa a contract zawh hunah Inter Milan a zawm dawn.Thawhlehni khan Ole Gunnar Solskjaer chuan, ""Rei tak inhliam tur chu a ni lo,"" tiin Maguire a chungchang sawi mah se an beisei aiin a chawl rei dawn. England international defender hian Molineux Stadium an tlawh ṭumin minute 90 chhung a khel a, inkhelh banah erawh kal a harsat. Kum 26 mi defender hi a rawn let hun tur la hriat lo mah se an tuar dawn tih erawh a chiang.United hian Maguire-a tel loin Man City chu League Cup semifinal first leg-ah 3-1 in an hneh lo a, hemi zawh hian Norwich City, Wolverhampton Wanderers (FA Cup), Liverpool, Burnley leh Man City (League Cup) te an hmachhawn dawn. Solskjaer hote hian hliam vangin defender Axel Tuanzebe, Eric Bailly, Marcos Rojo leh Timothy Fosu-Mensah te an chhawr thei tawh lo a, Chris Smalling-a'n loan-in Roma a zawm thung.Man City an hmachhawn ṭuma tlarhnunga awm Victor Lindelof kawppui Phil Jones pawh match tawp lamah a inhliam. United-in kartawpa Norwich City an mikhual huna tlarhnung inrem dan tur hriat a châkawm ta hle.United hian midfield-ah hliam vangin Paul Pogba leh Scott Mc Tominay te an chhawr thei lo bawk a, January transfer an hmang ṭangkai lo a nih chuan season thara Champions League khelh a harsa khawp ang.Hetihlai hian captain Young chu United-in kum khat atan contract an zawrh tih thawm a, kum 34 mi defender hian a hnawl a rinawm. English player Young hi January-ah pawh chhuak thei ni mah se Solskjaer chuan, ""Kan team chhiatna turin thutlukna kan siam thei lo. Transfer a awm a nih chuan kan team ṭhatna tur a ni ang,"" tiin January transfer-ah player lakluh an tum thu a sawi. Chutihrualin Young hi season tawp ruala a contract a tawp dawn avangin nipuiah Inter Milan hi zawm ngei tura ngaih a ni. |
hmarchhak | Arunachal Pradesh chief minister Pema Khandu chuan state danga tangkhangte hruai haw ṭan an nih avangin, prime minister Narendra Modi hnenah state-a hawte lo endik zel an nih theihna turin Covid-19 testna tur, TrueNat machine chu a rang thei ang bera pe turin a ngen. Thawhṭannia PM leh CM-ten video conference an neihnaah Pema Khandu chuan hei hi sawiin, hripui leng avanga hmarchhak bial sum dinhmun a tlakhniam dawn avangin heng harsatna sutkianna tur kawng khat atan investment pawh ti chhunzawm zel turin Modi chu a ngen nghal bawk. Conference zawh hnuah Khandu chuan hmun danga tangkhang hruai hawte chu test neihpui vek an tum thu sawiin, hei vang hian PM hnenah Indian Council of Medical Research (ICMR)in a pawmpui, TrueNat testing machine chu pe tura a ngen thu a twitter-ah a tarlang. TrueNat hi tuberculosis testing machine a ni a, mahse ICMR chuan coronavirus test nan a pawm a ni. He khawl hmanga test, positive erawh chu method dang hmanga test nawn leh tur a ti thung. |
hmarchhak | Meghalaya budget session chu May 20 aṭangin chhunzawm a ni leh dawn a, ni thum chhung rorel inkhawm hi neih a ni ang. Legislative Assembly commissioner leh secretary Dr Andrew Simons chuan May 20-21 ah government business ngaihtuah a ni dawn a, May 22-ah private member business ngaihtuah a ni dawn tih a sawi. 2020-21 Budget estimate chu May 21-ah pass a ni dawn a ni. |
hmarchhak | Assam sorkar chuan Rajasthan-a Kota khuaa Assam zirlai tangkhang mekte hruai haw dan ngaihtuah turin official leh police team a tir. Kota hi India rama coaching hub pui ber a ni a, hei vang hian state hrang hrang aṭangin competitive examination inbuatsaihna atana coaching kal zirlai an ṭhahnem hle. Ram puma lockdown puan a nih avangin he khawpuiah hian state dang zirlai tangkhang an ṭhahnem hle a, Assam aṭanga kal zirlai pawh 350 vel an la tangkhang mek. Rajasthan chief minister Ashok Gehlote chuan Kota-a zirlai tangkhangte hi hruai haw dan ngaihtuah turin state dangte a ngen a, state eng emaw zat chuan motor tirin an hruai tawh tawh a ni. Assam sorkar chuan an state mi zirlai tangkhangte hi Uttar Pradesh leh Bihar kaltlangin bus 18-in a hruai haw dawn a, heng zirlaite hi official leh police-te hian an haw pui dawn a ni. Kota leh Guwahati inkar hi km 2,000 chuanga thui a ni a, bus hian darkar 36 vel an thang rin a ni. |
hmarchhak | Meghalaya chief minister Conrad Sangma chuan Meghalaya-a Inner Line Permit (ILP) system hman an phut chungchangah, union home minister Amit Shah chuan Republic Day lawmna a zawh hnua be turin a hrilh tih a sawi. Conrad Sangma chuan kar liam ta chhung khan Amit Shah hi ṭum hnih a be tawh tih a sawi a, mahse Republic Day lawmna tura an inbuatsaihna velah a ṭul em avangin January 26 hnu lama inbe chhunzawm leh mai turin a hrilh thu a sawi a ni. Amit Shah nen meeting hi an neih theih thuai a beisei tih sawiin, Meghalaya CM chuan ILP chungchang bakah an state chhunga dan leh thupek dinhmunte pawh sawipui a duh thu a sawilang bawk. Parliament-in Citizenship (Amendment) Bill pass a nih hnuah, Meghalaya hian he danin an state pum a huam ve lohna turin ILP system hman ve an phut a ni. Meghalaya assembly pawhin sorkar laipui chu ILP hmantir thuai tura nawrna tur resolution pawh an lo pass tawh bawk. |
hmarchhak | United Liberation Front of Asom - Independent (ULFA-I) chief Paresh Baruah chuan an pawl leh sorkar laipui inbia nia sawi chu a dik loh thu leh, inbiakna an la neih loh thu a sawi. Paresh Baruah chuan sorkar laipui lam aiawhin amah emaw, an pawl hruaitu dangte emaw an rawn bepawp lo a, anmahni lam pawhin sorkar chu an be lo tih a sawi. ""Hetih lai hian media report-ah minister ṭhenkhatin sorkar nena inbe tura min sawmna pawh kan hmu a, kan ngaihdan dik tak pawh kan sawichhuak nghal a ni,"" a ti. Thuneihna sang ber an be dawn a nih loh chuan sorkar nena inbiakna neih chu an tum lo tih a sawi a ni. Baruah hian Peoples Consultative Groups (PCG) member Hiranya Saikia hnenah, sorkar laipuiin thuneihna pek a remtih chuan inbiakna pangngai nei tura PCG din thar leh a ngaihtuah maithei tih a hrilh. PCG hi kum 2005-a sorkar laipui leh ULFA(I) ten inbiakna pangngai taka an neihna tura hma la tura din a ni a, mahse kum 2006 khan ULFA(I) chuan sorkar lamin inbiakna neih chu a ngai pawimawh tawk lo nia sawiin ṭhiah leh nghal a ni. |
hmarchhak | Tripura sorkar chuan Rajasthan-a Kota khaw district collector leh magistrate-te hnenah lehkha thawnin, he khuaa Tripura zirlai tangkhang mekte chu an state-a an kir phalsak turin a ngen. Education minister Ratan Lal Nath chuan Kota aṭanga Tripura zirlai hi a hma thei anga an haw phalsak turin ngen a ni tih a sawi a, May 2 aṭang hian an chuanna tur bus pawh a chhuah theih beisei a ni tih a sawi bawk. Kota-a hian Tripura zirlai tangkhang mek hi 122 an awm a ni. Nath chuan state pawn lama tangkhang mek, Tripura-a haw duhte tan helpline number an siam thu sawi a sawi. An haw theihna turin sorkar chuan an awmna state leh an paltlang tur state sorkarte a biaksak dawn a, mahse tangkhangte hian an motor hman turte erawh anmahnia an inbuaipui a ngai ang, a ti. Minister chuan hmun danga tangkhangte hruai hawna tur senso hi a tam tham dawn a, state sum dinhmun an ngaihtuahin an tum sak thei lo tih a sawi. Mahse sorkar dang biak leh, ṭul dang lo buaipui sak kawngah theihtawp an chhuahsak zel dawn tih a sawi. |
hmarchhak | Home ministry din committee chuan Assam-ah state pawn aṭanga lutte venna leh khuahkhirhna turin Inner Line Permit (ILP) system hman a rawt. Justice (Retd) Biplab Kumar Sharma kaihhruai, member 13 awmna committee chuan Assam Assembly-a seat awm zat aṭangin hmun thuma ṭhena hmun hnih chu state leilung fate puala dah leh, leilung fate chhiarnaah 1951 chu cut-off year hman atan leh, an state tan legislative council (Upper House) siam a rawt bawk. Report hi kar liam ta khan panel hian an peihfel tawh a, tunkar chhung hian union home minister Amit Shah hnenah an thehlut ang. Committee chuan sorkar hna laknaah leilung fate tan 80% dah a rawt a, hei bakah hian Assam mipuite leh tualchhung ṭawngte chawikanna tur rawtna hrang hrang a siam bawk. |
hmarchhak | Hripui leng mek, Covid-19 kai chu hmarchhak bialah hmuhchhuah belh zel an ni a, hri kai la awm lohna state ni ṭhin Sikkim-ah pawh Delhi aṭanga haw mi pakhatin hri a kai tih hmuh chhuah a ni.Assam Assam-ah Inrinni liam ta khan hri kai mi 87 hmuh belh an ni a, an state-a Covid-19 kai hmuh tawh hi Pathianni thleng khan mi 346 an tling tawh a ni. Health minister Himanta Biswa Sarma chuan hri kai zinga 282 chu enkawl mek niin, mi 57 chu enkawl dam an ni tawh tih a sawi. Assam-ah he hri hi kai paliin an thihpui tawh bawk a ni. Minister chuan state danga tangkhangte an haw khawm mek a, an zingah hri kai hi eng emaw zat hmuh belh zel an nih avangin Assam chu a him tawh lo hle tih a sawi. Hei vang hian thil pawimawh tawp a nih loh chuan Assam-a haw tumte pawh ṭhulh turin a ngen. Sarma chuan bus leh truck-ah tawt tak taka chuangin state dang aṭanga haw an awm mek a, state dangten hetianga haw tir an phal chu a hrethiam lo tih a sawi. ""Assam sorkar chuan state dangte hnenah social distancing hman theih loha bus leh motor dang hmanga tawt tak taka an chuan haw chu phalsak tawh lo turin a ngen dawn a ni,"" a ti. Covid-19 kaite enkawlna tur, Mahendra Mohan Choudhury Hospital-ah chuan damlo an khah tawh vangin state health department chuan Kalphar TB Hospital chu Covid-19 hospital tan a siam a, Inrinni zan aṭang khan hri kaite enkawlna atan hman ṭan nghal a ni. Assam-ah hian sample 55,862 test a ni tawh tih minister chuan a sawi bawk.ManipurManipur-ah Covid-19 kai hmuh chhuah tawh hi mi 29 an tling tawh a, an zinga mi 26 chu state dang aṭanga hawte vek an ni. Shramik special train hmangin May 13 khan hmun danga tangkhang, Manipur mi 1,140-te chu Jiriban railway station-ah phurh haw an lo ni tawh a, anni bakah private motor hmangin mi dang tam tak an haw tawh bawk. Manipur mi, lockdown vanga hmun danga tangkhang haw hi mi 10,000 chuang an tling tawh. Manipur-ah hian hri kai hmuh pahnihte enkawl dam an nih hnuah hun eng emaw chen hri kai awmlohna state a ni hman a, mahse hmun danga tangkhangte an haw khawm ṭan hnuah hri kai hi hmuh chhuah thar leh niin, an pung chho chhak hle a ni. TripuraKar liam ta Inrinni khan Tripura-ah hri kai mi 16 hmuh chhuah belh ni lehin, an state-a hri kai hmuh tawh hi mi 189 an tling tawh. Hri kai hmuh chhuah tharte hi Mumbai aṭanga hawte vek an ni. Chief minister Biplab Kumar Deb chuan, Inrinni khan hmun dang aṭanga haw sample 996 test a nih a, an zinga 16 chu an positive tih a sawi a, damdawiina dah luh nghal an ni, a ti. Tripura-ah hian sample 18,721 test a ni tawh a ni. CM chuan hmun dang aṭanga hawte chu inkhung hrang tura sorkarin dan a siamte zawm ṭha turin a chah a, hri darh tur venna kawngah sorkar chu thawhpui turin a ngen bawk. SikkimSikkim-ah pawh Delhi aṭanga haw, zirlai pakhat chu Covi-19 a kai tih hmuh chhuah a nih thu state official chuan a sawi. State health director general, Dr PT Bhutia chuan hri kai hmuh chhuah hi kum 25 mi niin, May 17 khan New Delhi aṭangin bus-in Siliguri, West Bengal a pan, May 19-ah Bengal hi an thleng. Bus-ah hian mi 18 an chuang a ni. Bengal aṭang hian midang pali nen SNT bus-in Sikkim an pan leh a ni. May 21 khan a khua a sik a, Covid-10 STNM Hospital-ah dahin a sample test nghalin a positive a, hemi hnu hian tihchianna turin North Bengal Medical College and Hospital, Siliguri-ah sample hi thawn leh a ni tih a sawi. Inrinni tlai khan test result hi chhuakin Covid-19 positive a ni tih tihchian a ni ta a ni. Hri a kai tih hriat chian a nih hnuah a contact lo neih tawhte pawh chhui zui nghal a nih thu Dr Bhutia chuan a sawi. An zinga mi 47 chu chhui chhuah an ni tawh a, test neihsak vek an ni dawn tih an sawi. |
hmarchhak | Hmarchhak state pali - Assam, Nagaland, Manipur leh Tripura-ah Covid-19 kai eng emaw zat hmuh chhuah belh leh an ni. AssamAssam-ah nimin zing khan Covid-19 kai hmuh chhuah belh mi 47 an awm leh a, an state-a hri kai hmuh tawh hi mi 595 an tling tawh a ni. Thawhṭanni khan Assam-a ni khata hri kai hmuh chhuah tam ni ber niin, hri kai hmuh chhuah hi mi 147 an awm a ni. Assam health minister Himanta Biswa Sarma chuan Thawhlehnia hri kai hmuhte hi Golaghat, Lakhimpur, Morigao, Goalpar, Hojai, MMCH Guwahati, Karbi Anglong leh Nagaon-a mite an nih thu a sawi. NagalandNagaland-ah Shramik special train hmanga Chennai aṭanga haw mi pakhatin hri a kai tih hmuh belh leh a ni a, hri kai hmuh chhuah hi mi pali an awm ta a ni. A hmain Chennai aṭanga haw vek mi pathumin hri hi an kai tih hmuh chhuah a lo ni tawh bawk. Nagaland health minister S Pangnyu Phome chuan mi pakhatin hri a kai tih hmuh belh a nih thu leh, rel-a a haw chhohnaa a bul hnaia lo awmte pawh chhui zui mek an nih thu a sawi. ManipurManipur-ah Thawhṭanni zan khan hri kai mi pathum hmuh chhuah belh an ni bawk a, heng mite nen hian Manipur-a Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 39 an tling tawh a ni. Additional director Dr K Sasheekumar Mangang chuan Thawhṭanni khan Virus Research and Diagnostic Laboratories (VRDL), Regional Institute of Medical Sciences (RIMS) Hospital, Imphal-ah sample 323 test niin, heng zinga pathum chu a positive tih hmuh chhuah a nih thu a sawi. Hri kai hmuh tharte hi Imphal West district-a mi vek an ni a, anni pawh hi state dang aṭanga haw an ni. Manipur-ah hian hri kai enkawl lai mi 35 awmin, hengte hi state dang aṭanga haw vek a ni. Hmun dang aṭanga hawte zinga hri kai hmuh belh zel an nih avangin state sorkar chuan dan khauh tak siamin, metro city aṭanga hawte, quarantine centre-a ni 14 chhung inkhung hrang lote chu thubuai siamsakin, jail-ah tan tir zel an ni dawn tih a sawi. TripuraTripura-ah pawh Thawhṭanni zan khan Covid-19 kai mi pali hmuh chhuah belh niin, hri kai hmuh tawh hi mi 198 an tling tawh. Thawhṭanni khan sample 990 test niin, an zinga pali chu a positive a ni. Hri kai hmuh chhuah tharte hi Rajdhani Express train hmanga Mumbai aṭanga hawte an ni. Hemi hma ni hian Delhi aṭanga haw, mi pathum chuan hri hi an kai tih hmuhchhuah a lo ni tawh bawk. |
hmarchhak | Assam Rifles-in Mokokchung, Nagaland-a war memorial a siam chu state chhung mi eng emaw zatin an dodal. War memorial hi Nagaland-a helho nena an inbeihnaa Indian Army leh Assam Rifles sipai thi, mi 357-te hriatrengna atana siam tum a ni a, vawiin hian hawn tum a ni. Mahse state chhung mi ṭhenkhat chuan thuchhuah siamin, AR-te thiltih hi an duh lo thu leh, hei hian an rilru a tihnat thu an sawi. War memorial an siam dawn hian Naga mipuite ngaihdan zawtin, an berawn em tihte chhui chhian an phut thu an sawi bawk. Thuchhuah an siamah, Indian security force-te chuan Nagaland ram chu beiin, mipuite human rights, security leh sovereign rights-te nasa takin an palzut sak niin an sawi. Kum 1958-a Naga free movement beih letna turin an state-ah sipai hnena thuneihna sang pekna, Armed Forces (Special Powers) Act chu hman ṭan a ni tih an sawi bawk. He dan sawisel hlawh tak hi Naga-te bakah an ṭhenawm state-te pawhin hlip turin vawi tam tak an lo ngen tawh a ni, a ti. Naga-te chuan Indian Army leh Assam Rifles sipaite laka an tawrhna hrang hranga rorelna dik tak hmuh ngei tumin an la nghak reng a ni, an ti bawk. Naga miten zalenna an sualna kawnga anmahni do lettu, Indian Army leh Assam Rifles sipaiten Naga rama nunna chan an awm chu pawi an tih thu an sawi a, hmei rual hian heng sipai nunna chante puala war memorial siam chu an duh lo tih an sawi. Hei hian Indian security force-ten Naga buaina an hriatthiam tawk loh zia a tilang niin an sawi a ni. |
hmarchhak | All Arunachal Pradesh Students' Union (AAPSU) chuan hri leng vanga lockdown kalpui chu kar hnih dang pawtsei turin sorkar an ngen a, hei bakah hian state dang aṭanga hawte hri laka an him leh him loh test neih ṭhatsak leh vek turin an phut bawk. AAPSU vice president Meje Taku chuan state chhunga hri darh zel tur venna atan state dang aṭanga hawte test neih ṭhat sak leh vek chu a ngai niin a sawi. ""Test neih hmasaka negative, mahse an test nawn leh hnuah positive leh an awm fo a ni,"" tiin, hmun dang aṭanga hawte test neih ṭhatsak leh vek tur leh, home quarantine dan pawh khauh taka kalpui an phut thu a sawi a ni. Zirlai pawl chuan Changlang district-a Covid-19 positive hmuhte chu report-ah Arunachal mi anga tarlang lo a, refugee tia tarlang zawk tura an duh thu an sawi bawk. ""Enkawlna chungchangah midangte enkawlna ang vek dawng turin dikna an nei a, mahse refugee an nih avangin state sorkar chuan Arunachal mi tiin a sawi tur a ni lo,"" tiin Taku chuan a sawi. |
hmarchhak | Arunachal Pradesh sorkar chuan an state khawpui, Itanagar-a petrol depot leh gas agency hrang hrangte hnenah, mask vuah loha dawr tumte chu an lei phalsak lo turin a ngen. District food and civil supplies officer (DFCSO) Amit Bengia chuan fuel station tin hnenah hriattirna pein, sorkar chuan khawpui chhunga chengte hri leng laka an himna tura he thil hi ti a nih thu a sawi. Bengia chuan Itanagar khawpui chhungah LPG cylinder la tur leh, fuel lei tumte chu mask an vuah ngei ngei a ngai a ni, a ti. Chief minister Pema Khandu pawhin a twitter-ah he thupek hi a nemnghet bawk. State sorkar chuan May 3-a lockdown a zawh hnua state dang aṭanga rawn hawte dah hranna, official quarantine centre chu Banderdewa-a Police Training Centre (PTC) ah a siam tawh bawk. He centre-ah hian hmun dang aṭanga hawte chu screening tih vek an ni dawn bawk a, health worker, magistrate leh police duty turte pawh ruahman vek an ni tawh. SP Tumme Amo chuan, ""State dang aṭang rawn hawte chu ni 14 chhung PTC-ah hian khung hran vek an ni ang. Pathianni khan PTC area pum hi damdawi hmanga kah vek a ni tawh bawk a ni,"" a ti. AP sorkar hian lockdown avanga an state chhunga inhlawhfaa awm tangkhangte awmna turin state chhung hmun hrang hrangah relief camp 46 a siam bawk a, heng hmuna awmte hi an ei leh in turte a ngaihtuah sak a ni. |
hmarchhak | Assam-a ruahsur nasa avanga tuilian chuan ziaawm lam a la pan thei lo a, tuilian vang hian mi pakua an thi tawh. Tuilian hi Goalpara, Nagaon leh Hojai district-a chengten an tuar nasa zual a, thlai chinna ram hectare 24,927.5 a zau chu a chim tawh a ni. Thingtlang khaw 253-te chu tuilian hian a chim bawk. Sorkarin tuilian tuarte awmna tura a buatsaih, relief camp 45-ah mi 7,299 an awm mek a ni. Chief minister Sarbananda Sonowal chuan Thawhṭanni khan Hojai district-a tui lenna hmun, Rajabari area a tlawh. Kopili lui khuahna chhia pawh siamṭha turin Water Resources Department a hrilh. CM chuan tuilianin kawngpui a tihchhiatte siamṭha nghal turin PWD a hrilh bawk a ni. Jogijan-a relief camp-te tlawhin, heng hmuna awm naupangte hnenah ei turte a sem nghal bawk. Sonowal chuan camp-a awmte hnenah Covid-19 leng mek avangin social distancing dante hmang ṭha turin a ngen a, hri laka an himna tura an theihtawp chhuah turin a chah. District thuneitute hnenah pawh camp-a awmte hriselna dinhmun chu enfiah sak fo tur te, ei tur leh mamawh dang an neihte ngaihven sak reng turin a ti. |
hmarchhak | Assam state-ah African swine fever leng vangin vawk 13,000 chuang an thi tawh. February thla kha he hri hi hmuh ṭan a ni a, district pakuaah a leng tawh a ni. Ni rei lote chhungin he hri vang hian vawk 13,013 an thi tih animal husbandry and veterinary department thupuangtu chuan a sawi. Assam animal husbandry and veterinary minister Atul Bora chuan kar liam ta Inrinni khan Kaziranga National Park a tlawh a, he park-a ramsa ten African swine fever an kai lohna tura hma lak dante a enpui a ni. |
hmarchhak | Kuminah hian hmarchhak state zinga pali - Mizoram, Meghalaya, Manipur leh Arunachal Pradesh-te chuan Rajya Sabha member thar an thlang dawn. Rajya Sabha member zinga 69 chu kumin hian an term a tawp dawn a, term tawp tur zingah hian BJP MP 18 leh Congress MP 17 an tel. Rajya Sabha Secretariat chuan Parliament Upper House-ah hian seat li a ruah mek thu leh, member 69 term a tawp tur thu a sawi a, seat luahkhat ngai zat tur hi 73 a tling dawn a ni. Member 250 awmna, Rajya Sabha-ah hian BJP-in member 83 nei mekin Congress-in member 46 a nei mek bawk. MP chawl tur hi Uttar Pradesh state-ah an tam ber a, member 10 an awm. Maharashtra-ah member pasarih, Tamil Nadu-ah paruk, West Bengal leh Bihar-ah panga ve ve an chawl tawh dawn bawk. |
hmarchhak | National Investigation Agency (NIA) chuan Thawhlehni khan Naga helpawl, National Socialist Council of Nagaland, Isak-Muivah (NSCN-IM) hnena ṭanpuina sum pek ṭhin kaihhnawihah Manipur leh Nagaland-a hmun panga an dap. NIA-in hmun an dap hi Imphal, Manipur leh Dimapur, Nagaland amite an ni. Heng hmunte hi NSCN(IM) Steering Committee member, Pungting Shimrang (James Jamir) nupui, Alemla Jamir laina hnaite in a ni. An in dap aṭang hian NIA chuan pawisa fai cheng nuai 82.5, ram neitu nihna document pawimawh, diary, thlalak, smart phone 15, hard disk pakhat, pen drive pakhat, memory card pakhat leh laptop pali an man. Alemla hi NSCN(IM) tana thawka puh a ni a, nikum December 18 khan Delhi airport ah man niin, a kut aṭangin pawisa fai cheng nuai 72 man tel a ni bawk. December 20 khan NIA chuan Unlawful (Activities) Prevention Act hnuaiah Alemla hi helpawl hnena sum pe ṭhina puhin thubuai an ziaklut a ni. Kumin January 10 khan NIA special court chuan Alemla judicial custody hi thla khat atan a pawtsei leh a, hetihlai hian a pasal Punting Shimrang erawh a awmna chin hriat lohin a la bibo a ni. |
hmarchhak | Chennai City striker Pedro Manzi chu J League club Sagan Tosu zawm anga sawi ni zet mah se Japanese second division club Albirex Niigata zawk a zawm a, a man zat hi vaibelchhe khat a ni!I League champion lai Chennai hian Manzi man zat hi hnar phal rual loha tam a nih thu an lo sawi tawh a, Indian club-in player hralh nana sum an hmuh hnem ber record a tling. Manzi hian season hmasa I League-ah khan goal 21 khungin Willis Plaza nen top scorer an ni a, season ṭan dawn khan kum li atan Chennai City-ah contract thar ziak mah se Japan lamah a kal ta a ni. Season ṭan dawn khan Michael Soosairaj chu ATK-in Jamshedpur FC aṭangin nuai 90-in an lei a, season hmasa khan Bengaluru FC midfielder Edu García chuan Chinese second division club Zhejiang Greentown F.C chu nuai 78.68-in a lo zawm tawh. |
hmarchhak | Meghalaya chief minister Conrad Sangma chuan Pathianni khan kar liam taa tuilianin chhiatna a thlenna hmun, West Garo Hills-a Tirkrikilla a tlawh. CM hian district official, PWD leh line department hotute meeting a neihpui a, tuilianin Tikrikilla, Phulbari leh Selsella-a kawng a tihchhiat ṭhenkhatte an en nghal bawk. Raksamgre leh Tikrikilla khaw mite pawh a kawm nghal bawk a ni. Tuilianin kawngpui a tihchhiat chu West Garo Hills tana pawimawh tak a nih avangin mipuite tan harsatna an tawh phah lohna turin inkalpawhna tur kawng dang siam a ni dawn tih CM chuan a sawi. Hei bakah hian kawng chhia pawh chu a rang thei anga siamṭhat tum a ni tih a sawi bawk. |
hmarchhak | Nagaland chief minister Neiphiu Rio chuan state mipuite chu agriculture leh a kaihhnawih sector lam bakah, entrepreneurship lama insawrbing turin a chahTuensang Deputy Commissioner office-a district officer, civil society member, kohhran hruaitu leh NGO aiawhte nena joint meeting an neihnaah, CM chuan he thu hi a sawi a ni.Rio chuan state sorkarin fuel-a Covid-19 chhiah a lak chhan sawifiahin, medical facility leh equipment-te thuam chakna tura tih a nih thu a sawi. Nagaland sorkar hian April 28 zanlai aṭang khan Covid-19 chhiah hi petrol-ah Rs 6 leh diesel-ah Rs 5 a la a ni. Hri dona kawnga a hma tawngtu, healthcare worker leh police-te bakah thawktu hrang hrangte a fak thu CM chuan a sawi bawk. Joint meeting zawh hnu hian Chief minister hian Tuensang-a Covid-19 hospital a tlawh nghal a, deputy chief minister Y Patton; minister for environment, forest and climate change CM Chang leh health and family welfare minister S Pangnyu Phom ten an ṭawiawm a ni. CM chuan Tuensang Chamber of Commerce and Industries leh mipuite hnena hospital-a ICU an siam thar avangin lawmthu a hrilh a; deparment hrang hrang, civil society, kohhran leh NGO-te chu mipuite himna tura thawk ho zel turin a ngen. |
hmarchhak | Sikkim-ah pawh Delhi aṭanga haw zirlai pakhatin hri hi a kai tih hmuh a ni tawh a, an state-a hri kai hmuh awmchhun a la ni.Sikkim sorkar chuan June 15 aṭangin school hawn a tum. Education minister Narendra Kumar Pradhan chuan zirna inte hawn ni mah se khuahkhirhna erawh siam tel a ni dawn tih a sawi. KG aṭanga class 8 chu an la kal dawn lo a, high school chin chauh an las kal dawn a ni. School-ah hian morning assembly neih ṭhin pawh chhunzawm phal a ni rih dawn lo a, a theih angin social distancing dan kenkawh a ni ang. Inrinni-ah school chawlh a awm tawh dawn lo a, final exam chu nakkum February thlaah neih a ni ang. College-ah chuan dan pangngai angin class hi neih chhunzawm a ni dawn bawk a ni. |
hmarchhak | Meghalaya sorkar chuan hmarchhak state danga an state mi tangkhang mekte chu May 5 aṭangin an haw an phalsak dawn. Hmarchhak state danga Meghalaya mi tangkhang mek hi mi 10,000 chuang an awm. Heng tangkhang mek zinga haw duhte tan sorkar chuan online form thehluh tur a siam a, May 4 hmaa an thehluh a ngai dawn a ni. Online-a form thehlut thei lo, internet hmang lote tan phone hmanga biak theihna tur pawh a siam nghal bawk. Meghalaya sorkar chuan an state-a Covid-19 kai zinga mi pariat chu an dam ṭha tawh tih a sawi a, hri kai zinga pathum test report chu nghah mek a la ni tih a sawi bawk. Hri kai dam ta mi pariatte chu an inah ni 14 chhung inkhunghrang leh phawt tura tih an nih thu deputy chief minister Prestone Tynsong chuan a sawi. Ningani khan state sorkar chuan district 11 zinga 10 chu hri kai awm lohna, green zone-ah a puang a, heng district-te hi inkalpawh pawh a phalsak tawh bawk. Meghalaya-ah hian hri kai hi mi 12 hmuh niin, mi pakhatin a thihpui a ni. Hri kai hmuhte hi East Khasi Hills district chhunga mi vek an ni. |
hmarchhak | Assam-a economist rualte chuan chief minister Sarbananda Sonowal chu lockdown a zawh hnuah, an state economy siamṭha tura hma lakna tur, 100 day action plan buatsaih turin an ngen. Chief minister hian an state-a economist leh expert, mi 29-te chu kawmin, Covid-19 leng vanga an state-in harsatna an tawh leh, an state economy a nghawngte siam-ṭhatna tura rawtna an neih hrang hrangte a sawipui a ni. Economist-te chuan block level aṭanga hma indintharna tura hmalakna kalpui a nih theih nan, economic task force din an rawt a, hei hi CM pawhin ṭha a ti hle a ni. Hei vang hian economy dinhmun siamṭha tura short leh long term goal siam a ṭul thu pawh chief minister chuan a sawi bawk. Economic system siamṭha tura 100-day action plan siam chu a pawimawh hle tih sawiin, Sonowal chuan sorkar chuan sum lama harsatna an tawhte laka inkhaichhuahna turin sector ṭhenkhat thlur bing a tum tih sawiin, agriculture leh animal husbandry lam chu ngaih pawimawh a ni ang, a ti. Hemi rual hian sorkarin sum a hman pawh tihtlem a ngaih thu a sawi. Hri leng vangin hmun dang aṭangin Assam mi, ṭhalai nuai 10 chuang zet chu an state-ah hian an kir tih sawiin; hei hi phurrit ni loin, thil hlu leh an state tana ṭha zawk tura an lo thlir a ngai a ni, a ti. |
hmarchhak | Nagaland sorkar chuan hmun danga tangkhangte a hruai haw turah kum upa lam leh damlo te ngaih pawimawh hmasak an ni dawn tih a sawi. Chief secretary Temjen Toy chuan thuchhuah siamin, state danga tangkangte hruai haw dan tur ruahmanna a siam mek tih sawiin, haw turte khung hranna tur leh hmanraw dangte a tam tawk loh avangin a tahtawla kalpui tum a ni tih a sawi. Tun dinhmunah Nagaland chu Covid-19 kai awm lohna a nih avangin hmun dang aṭanga hruai haw tur chungchangah pawh fimkhur taka kalpui a ni dawn tih Toy chuan a sawi. Hruai haw turah hian kum upa lam leh damlo te chu ngaih pawimawh hmasak an ni dawn tih a sawi a, hemi rual hian Nagaland-a haw duh kher lo, an awmna hmuna awm zui tumte chu sorkarin chhawmdawlna Rs 10,000 ṭheuh a pe dawn bawk a ni, a ti. |
hmarchhak | Nagaland khawpui-a K Badze Quarantine Centre (QC)-a dah mi pakhat chu Pathianni khan a tlan chhuak.Chief Medical Officer, Kohima hnena lehkha thawna a inziah dan chuan tlan chhuak hi Rajendra Prasad Mahala a nih thu leh Pathanni chawhnu dar 1:30 velah khan quarantine centre-ah hian a awm lo tih hriat chhuah a ni. Tukverh tichhiain a tlan chhuak niin an ziak.Quarantine tlanchhuak hi QC-ah hian May 24-a dah luh kha a ni a, Uttar Pradesh aṭanga Manipur lam pan a nih thu lehkha thawnah hian an ziak tel a, UP aṭanga Manipur lam pan ni si Nagaland QC-a a awm daih hi an sawi fiah lo bawk. |
hmarchhak | Frank Lampard-a'n a tlarhma lam tichak turin Moussa Dembele chu Lyon aṭanga lakchhuah a duh a; mahse Ligue 1 club president Jean-Michel Aulas chuan tun thlasik bazar chhungin an player hi chhuahtir an phal loh thu a sawi.Blues hian tun season league match 18 khelh aṭanga goal 10 khungtu Dembele hi an ngam huai hle, pawisa bakah an stiker kawl lai France international Olivier Giroud pawh pek tel an phal hial.Mahse, English club duh angin thil a thleng nghal vek bik lo. Lyon president Jean-Michel Aulas chuan, ""Moussa Dembele hian sawmna duhawm tak chu a hmu ngei mai, mahse he hmunah hian hna thawh hmabak a la nei.""Kan team hian hmasawn zel kan tum a, chumi atan chuan ani pawh hi mi pawimawh zinga mi a ni,"" tiin a sawi. Chelsea lamin Tammy Abraham elpui tura an beisei chu an duh ang hunah an nei thei dawn rih lo a nih hmel. |
hmarchhak | Tripura chief secretary hlui, Yash Pal Singh chu Public Work Department (PWD) sum tam tham tak tihchingpenna kaihhnawihah Thawhṭanni khan Uttar Pradesh-a Ghaziabad district-ah UP leh Tripura police joint team-ten an man. Acting Tripura Director General of Police, Rajiv Singh chuan CS hlui hi Uttar Pradesh-a court-ah hruaiin, court phalna lak hnuah Agartala-ah hruai a ni dawn tih a sawi. Yash Pal Singh hi kum 2008-09 khan state Principal Secretary (PWD) a ni a, he dinhmun a chelh lai hian PWD hnuaia cheng vaibelchhe 638 man project hrang hrang a thawhnaah sum tam tham tak tihchingpen a ni. Hemi kaihhnawihah hian nikum October thla khan Tripura sorkar hnuaia Vigilance Wing chuan PWD minister hlui Badal Choudhury, CS hlui Yash Pal Singh leh PWD CE hlui Sunil Bhowmik te lakah FIR a ziak lut a ni. Chowdhury leh Bhowmik te man an ni tawh a, nikum October thla vek khan Tripura High Court chuan bail-a chhuah a phalsak a ni. Singh hi man tumin hun eng emaw chen an zawng tawh a, state chhung leh Delhi-ahte an zawn kual hnuah Ghaziabad-ah an man ta a ni. Law and Education minister Ratan lal Nath chuan Left Front sorkar khan kum 2008-09 khan PWD project 13, cheng vaibelchhe 638 man a thawk a, mahse heng project thawhna tura cheng vaibelchhe 164 chu tihchingpen a ni tih a sawi. Hei hi Tripura-a sum tihchingpenna thleng lian ber a ni tih a sawi bawk. Hetih lai hian CPI-M hruaitu leh chief minister hlui, Manik Sarkar chuan an state-a BJP kaihhruai sorkar thil tih dan chu a dik lo nia sawiin, sorkar hmasa tihhmingchhiat tuma beihna atan CPI-M central committe member Choudhury lakah phiarrukna an hmang a ni, a ti. Sarkar chuan, ""Tripura-a Left Party-in kum 35 (1978-1988 leh 1993-2018) ro a rel chhung khan eirukna thleng engmah a awm lo. State infrastructure leh sector dangah pawh hmasawnna nasa tak a thleng zawk a ni,"" a ti. |
hmarchhak | Assam chief minister Sarbananda Sonowal chuan border district-a official-te chu an state-a lut truck driver-te screening neih sak zel turin a hriattir. Thawhlehni khan CM hian video conferencing kaltlangin district deputy commissioner leh superintendent of police-te chu meeting a neihpui a, lockdown chhunga sector ṭhenkhata khuahkhirhna thlahdul a nih chungchangah, hma lak dan turte a sawipui a ni. CM chuan hri leng darh zel tur venna atan ramri kaltlanga an state-a lut motor khalhtute leh anmahni zuitute hriselna dinhmun enfiah sak zel chu thil pawimawh tak a nih thu a sawi a, hei hi khauh taka kengkawh turin official-te chu a hrilh nghal bawk. State ramri hrula cheng mipuite hnenah pawh hri leng chungchang zirtirna ṭha tak pe a, ramri kaltlanga lut an hriatte pawh thuneitute hnena report zel tura hrilh turin CM chuan a chah bawk. Lockdown puan avanga state sorkarin chhawmdawlna a pek chungchangah a dawngtu tur dik tak ten an dawn theihna tura hma la turin official-te chu a chah a, sorkar sum tichingpen lakah na taka hremna lekkawh a nih tur thu Sonowal chuan a sawi. Loneitute chu an hna thawh chhunzawm phalsak an ni tawh avangin harsatna an tawh lohna tura an dinhmunte thlithlai sak turin DC tinte a chah bawk a ni. Chief minister chuan Covid-19 dona kawnga DC te leh health, police, power department, public health engineering department (PHED) leh department dangte hmalakna chu fakawm a tih thu a sawi. |
hmarchhak | Tripura cabinet chuan Thawhlehni khan Tripura Tribal Area Autonomous District Council (TTAADC) ṭhiah a remti. TTAADC term hi May 17 khan a tawp a, mahse hripui leng vangin inthlan neih hun tur hi sawn a ni. Cabinet meeting chuan inthlan buatsaih theih a ni rih loh avangin state Governor Ramesh Bais kutah TTAADC chu thla ruk chhung dah rih turin a rel a ni. Cabinet thupuangtu leh law minister Ratan Lal Nath chuan India Constitution Sixth Schedule provision hnuaiah autonomous district council chu Governor kutah dah a ni tih sawiin, Governor hian a ṭul a ti a nih chuan ADC enkawltu tur hi a ruat thei dawn tih a sawi. Hemi rual hian thla ruk chin bak thuneihna hi a pe thei dawn lo tih a sawi bawk.TTAADC hian Tripura state-a 68% a huam pha a,state mipui zinga hmun thuma ṭhena hmun khat chu he council huam chhunga hian an cheng bawk a ni. March 26 khan inthlan hi neih tur a ni a, mahse hri leng avanga ram puma lockdown puan a nih avangin tiam chin awm loin tikhawtlai a ni. |
hmarchhak | Tripura-a Bru refugee-te awm nghehna turin sorkar laipui, Tripura leh Mizoram sorkarten inremna an ziak tawh a, mahse an state-a Bru refugee te inbenbel dan tur tihfel nan chuan thla ruk tal hun an mamawh dawn niin Tripura chief minister Biplab Deb chuan a sawi. Kar liam ta Ningani khan inremna hi ziah a ni. Hemi chungchanga chanchinthar lakhawmtute a kawmnaah, Deb chuan, ""Inremna kan siam ang chuan, Bru refugee zinga Mizorama kir duh an awm chuan an kir ang a, a duh lo erawh chu Tripura-ah an awm zui a ngai ang. Heng state pahnihah hian an awm duhna an thlan a ngai a ni,"" a ti. Tripura-a Bru refugee te awmna tur buaipui leh enfiah turin revenue department pawh hriattir a ni tawh tih CM chuan a sawi. Hei bakah hian an state-a Bru refugee awm zat pawh chhiar ṭhat leh a ni dawn tih a sawi bawk. Inremna an siam anga hamṭhatna awmte chu Kanchapur-a relief camp-a khawsa mek, Bru chhungkua 5,400, mi 34,000 velin an chhawr thei dawn a ni, a ti. Bru refugee te chu an awmna tur ram, feet 40x30 a zau pek an ni dawn a, fixed deposit-in cheng nuai li dahsak an nih bakah, kum hnih chhung thla tin Rs 5000 leh ration a thlawna pek an ni bawk dawn a ni. Sorkar laipui chuan Bru refugee-te awmnghehna tura inremna ziahte kalpui a nih dan enpui tur hian joint-monito-ring committee a din dawn a, committee-ah hian special secretary (internal security), MHA chu chairman a ni ang a, joint secretary (North East), MHA; additional chief secretary (forest), Tripura: principal secretary (revenue),Tripura; bakah Bru organisations party aiawh pakhat ṭheuh leh Indigenous Progessive Regional Alliance (TIPRA) aiawhte chu member an ni bawk ang. |
hmarchhak | Assam-ah Thawhṭanni khan coronavirus kai mi pahnih hmuh belh leh an ni a, anni nen hian Assam-a Covid-19 kai hmuh tawh hi mi 64 an tling tawh. Health minister Himanta Biswa Sarma chuan, Guwahati-ah mi pahnih hri kai hi hmuh belh an nih thu sawiin, hetihlai hian hri kai enkawl zinga mi panga chu Thawhṭanni vek khan damdawiin aṭangin chhuah tir an ni tih a sawi. Hri kai enkawl dam tawh hi mi 39 an awm a, mi 22-te enkawl mek niin, hri kai zinga pakhat chu Bihar lama enkawl tura a haw thu a sawi bawk. Minister chuan Guwahati khawpuiah hri kai hmuh belh zel an nih avangin khawpuia chengte chu theihtawpa fimkhur turin a chah a, sorkarin hri darh zel tur venna atana dan a siamte zawm ṭha turin a ngen. Sarma chuan, ""Guwahati-a cheng, hmun danga zin chhuak lo zingah pawh hri kai hi hmuh an ni a, hei vang hian khawpuia chengte hi an fimkhur zual a ngai a ni,"" a ti. Thuneitute chuan Guwahati-a Fancy Bazar-a MS Road chu containment zone-ah an puang nghal a, Thawhṭanni tlai aṭang khan he hmuna Guwahati Municipal Corporation market pawh khar nghal a ni bawk. |
hmarchhak | Tripura Legislative Assembly (TLA) chief whip Kalyani Roy chuan February 8-9 hian West Tripura-a Baramua Eco-Park-ah 'Hornbill Festival' buatsaih a ni dawn tih a awi. Roy chuan state sorkar chuan tourism sector tihchangtlunna leh chawilarna turin theihtawpa chhuahmek tih a sawi. Hornbill Festival buatsaih chungchang hi chief minister Biblap Kumar Deb hoa meeting neihah rawt chhuah a ni. Kuminah hian Tripura state-ah hian hornbill hi 300 chuang hmuh an ni tawh tih an sawi bawk. |
hmarchhak | Tripura chuan an state-a a vawikhatna turin ni hnih awh Hornbill Festival chu Inrinni leh nimin khan an buatsaih. He festival hi sava chi khat, 'Hornbill' humhalhna atan leh, tourism chawilarna hmanrua atana a buatsaih a ni. Tripura chief minister Biplab Kumar Deb chuan state khawthlang lam, Barmura hill-ah an state-a Horbill Festival buatsaih hmasa ber hi a hawng. Festival neihna hmun hi Tripura-a hill range lian ber zinga mi niin, January thla khan tribal language, Kokborok ṭawngin he tlang hming hi 'Hathai Kotor' tia thlak a ni tawh bawk. Ni hnih awh festival neih chhung hian bio-diversity chungchangah technical session buatsaih a ni a, hei bakah hian fair, folk dance, skit leh drama te lantir a ni bawk a ni. Hornbill Festival hi Nagaland chuan kum eng emaw chen a lo buatsaih tawh a ni. Kum 2000 aṭang khan kumtinin December chawlhkar hmasa a buatsaih ṭhin a, he festival hi a larpuiin khualzin pawh a hip luh nasat phah hle. |
hmarchhak | Arunachal Pradesh Staff Selection Board (APSSB) in recruitment examination a buatsaih danah thil dik tawk lo a awm nia sawi vangin, Arunachal Pradesh Police hnuaia Special Investigation Cell (SIC) chuan sorkar thupek angin thubuai a ziak lut a, thil awmdan chhui chian mek a ni. Chief minister Pema Khandu chuan hemi chungchang hi a twitter-ah tarlangin, APSSB lakah hian Prevention of Corruption Act section 13(2) leh IPC section 120B hnuaiah FIR ziahluh a nih thu a sawi. APSSB in February 2-a lower divisional clerk (LDC), junior secretariat assistant (JSA) leh post dang exam a buatsaihah hian candidate, Roll No. 2025546 OMR sheet pakhat chu a chhanna engmah awm loa thehluh a ni. Mahse exam result tihchhuah a nih hnuah he canidate hi skill test nei tura thlan chhuah zingah a tel a, a OMR sheet hi social media lamah pawh an thehdarh zui nasa hle. All Arunachal Pradesh Students’ Union (AAPSU) pawhin dik lo taka thiltih hi an dem thu sawiin, police-te pawh thil dik lo titu chu chhui chhuak a, hremna pek ngei an phut thu an sawi. AAPSU general secretary Tobom Dai chuan, ""He thil thleng hian state sorkarin hna lakna reng reng dik leh felfai taka kalpui a tiamna chu a tichhia a ni,"" a ti. |
hmarchhak | Assam-a National Register of Citizens (NRC) website-a NRC final list tarlan chu a vaiin hmuh theih lohin a bo. Supreme Court-in nikum August thlaa NRC final list tihchhuah hi website-ah tarlang ngei ngei tura a hriattir angin official website, www.nrcassam.nic.in ah dah lan a ni. NRC list-a telh te leh telh lohte pawh an data kimchang nen dah vek an ni. Mahse heng data-te hi hmuh theih lohin an bo zui leh ta a ni. Union home ministry chuan website aṭangin NRC data hi hmuh theih ni lo mah se a him vek tih sawiin, buaina hi chinfel thuai a ni dawn tih a sawi. NRC thuneitu lam pawhin website aṭanga data bo chhan hi IT firm Wipro nena contract an ziah thar tawh loh vang niin an sawi bawk.NRC state coordinator Hitesh Dev Sarma chuan data hi cloud service khawihtu, Wipro lamin an dah luh a ni tih sawiin, nikum October 19 thleng khan contract an nei tih a sawi. Mahse contract hi co-ordinator hmasa Prateek Hajela khan a tihthar pui tawh loh avangin nikum December 15 aṭang khan data te hi online-ah hmuh theih an ni ta lo tih a sawi. Sarma chuan nikum December 24 khan charge a la ve chauh tih sawiin, January 30 khan state coordination committee meeting neih a ni a, Wipro hnenah pawh ngenna thawn a nih thu a sawi a ni. Wipro lamin an rawn tihṭhat leh hunah, heng data te hi mipuite hmuh theih tura dahchhuah leh nghal a ni dawn tih Sarma chuan sawi bawk. Hetihlai hian eptu party lam chuan website aṭanga National Register of Citizens data a bo vek hi thil mak leh thil ṭha lo tih tumna hmanrua a nih theih tih an sawi. Congress party chuan Registrar General of India-in official-a NRC final list a pawmpui hmaa data a bo vek hi thil mak tak a ni tiin, hemi chungchang hi rang taka enfiah turin an ngen. |
hmarchhak | Union DoNER ministry chuan Arunachal Pradesh sorkar hnenah an state chhunga Chakma leh Hajong 65,875 awm mekte chu lockdown puan vanga chhawmdawlna a pek zingah telh turin a ngen. DoNER Ministry Joint Secretary Rambir Singh chuan AP chief secretary Naresh Kumar hnenah lehkha thawnin, Delhi based rights group, Rights and Risks Analysis Group (RRAG) director Suhas Chakma chuan AP-a Chakma leh Hajong hnam awmte chuan lockdown chhungin ei leh inah harsatna an tawk tih sawiin, prime minister hnenah inrawlh turin a ngen tih a hrilh. Hei hi sorkarin hri leng vanga hnathawk thei loa hun rei tak inkharkhipna kalpui a nih hnua chhawmdawlna a pekte zinga telh an nih ve loh vang niin Singh chuan RRAG director lehkhaah tarlan a nih thu a sawi. |
hmarchhak | Manipur-ah kar liam ta Inrinni khan Assam Rifles leh state police joint team chuan Thoubal district-a Kamu Saichang area-ah ruihhlo siamna factory an manchhuak. Factory an dapnaah hian brown sugar leh heroin, international market-a cheng vaibelchhe 120 man hu vel chu an man tel a ni. Joint security force team hian thu an dawn bawhzuiin factory dapchhuah hna hi an thawk a ni. He factory hi brown sugar leh heroin siam leh sawngbawlna hmun atana hman a nih thu IGAR(S) press release a nih thu a tarlang. Factory aṭanga ruihhlo an man hi heroin brown sugar (solid) kg 29, brown sugar (liquid) litre 20, marijuana kg riat bakah ruihhlo siamna bawlhlo leh hmanraw hrang hrangte a tel bawk. Hemi kaihhnawihah hian security force team hian hmeichhe pakhat an man a, building neitu erawh man hmain a bibo hman a ni. Ruihhlo kawltu AR sipai manManipur-ah vek hian Assam Rifles sipai pakhat chu ruihhlo, ‘World is Yours’ (WY) tablet tam tham tak a kawl avangin kar liam ta Ningani zan khan man a ni bawk. Manipur police-te chuan Imphal-Moreh highway-a motor tlante an endiknaah AR sipai Yengkhom Bikram Singh (35) hi an man a ni. Bikram Singh motor hi a endik hnuah, a airbag aṭangin WY tablet, international market-a cheng vaibelchhe 2.3 hu an man a ni. Police-te chuan he ruihhlo hi Moreh aṭangin lak niin an ring a, thubuai an ziaklut nghal a ni. |
hmarchhak | Nagaland sorkar chuan February 1 aṭangin Nagaland Civil Secretariat-a thawkte chu an office kal ṭhat dan azirin an hlawh pek an ni dawn tih a sawi. State sorkarin hriattirna a tihchhuahah, thla thar aṭang hian Civil Secretariat-a thawkte hian an office kal leh haw hun chhinchhiahna tur, biometric device an hmang ṭan tawh dawn tih a sawi. He device-ah hian hnathawktute hi office an thlen tirhah leh, an ban dawnah an attendance hi chhinchhiah zel a ni ang. Office timing hi 9:30 am - 4:00 pm a ni a, hei hi khauh taka vawn a ni dawn tih a tarlang bawk a ni. Thla tina ni hmasa berah a hma thla liamta chhunga Secretariat-a thawkte attendance record hi siamin home department-ah pek ṭhin a ni ang. Home department-in record hi a lo enfiah hnuah, office kal ṭhate chu an hlawh pek a ni ang, a kal ṭha lote erawh an hlawh hrensakin, an kal loh chhante sawifiah tura tih phawt a ni tawh dawn a ni. An insawifiahna azirin Home department chuan hnathawktute chunga action lak dan tur leh,an hlawh pek dan tur chungchangte hi a ngaihtuah chauh ang. |
Subsets and Splits