text
stringlengths 0
41.1k
|
|---|
Οι Σλάβοι της περιοχής εισέβαλαν συχνά στα Βυζαντινά εδάφη και τα λεηλατούσαν, ο αυτοκράτορας Τιβέριος Β΄ ήταν απασχολημένος στο μέτωπο με τους Πέρσες και στην περιοχή βρίσκονταν λίγα στρατεύματα και δεν μπορούσε να τους αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, Οι Άβαροι είχαν προσπαθήσει να τους υποτάξουν χωρίς να τα καταφέρουν μάλιστα το ίδιο έτος οι Σλάβοι σκότωσαν τους πρέσβεις που έστειλε ο χαγάνος. Άβαροι και Βυζαντινοί μετά την συνθήκη του 574 διατηρούσαν καλές σχέσεις κάτι που έκανε τον χαγάνο Βαϊνό να δεχτεί την πρόταση του Τιβέριου, εξάλλου η εκστρατεία συνέφερε και τους δύο. |
Οι Άβαροι πέρασαν τον Δούναβη με πλοία των Βυζαντινών και τη βοήθεια του ύπαρχου Ιλλυρικού Ιωάννη, φαίνεται ότι οι Βυζαντινοί είχαν βοηθητικό ρόλο λόγω έλλειψης στρατευμάτων και οι Άβαροι τον κυρίως ρόλο στην εκστρατεία. Η εκστρατεία δεν είχε σημαντικά αποτελέσματα, οι Σλάβοι κρύφτηκαν στα δάση της περιοχής και απέφυγαν τις πολεμικές αναμετρήσεις αφήνοντας τους Άβαρους να κάψουν μόνο κάποια χωριά και να απελευθερώσουν αιχμαλώτους. |
Στη συνέχεια Άβαροι και Σλάβοι υποτελείς τους βοήθησαν τον Τιβέριο με στρατεύματα στο Περσικό μέτωπο. |
Παραπομπές |
Πηγές |
Καρδαράς, Γεώργιος (2007, Πανεπιστήμιο Κρήτης), Το Βυζάντιο και οι Άβαροι, ΣΤ’-Θ’ αι. |
Βυζαντινοσλαβικοί πόλεμοι |
Άβαροι |
Σλάβοι |
Ο Κίμων του Στησαγόρα ή Κίμων ο Κοάλεμος (6ος αιώνας π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας διοργανωτής ιππικών αγώνων και ολυμπιονίκης με καταγωγή από την Αθήνα, ο οποίος στέφθηκε 3 φορές νικητής στο αγώνισμα του τέθριππου κατά τους 61ους (536 π.Χ.), 62ους (532 π.Χ.), και 63ους (528 π.Χ.), ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. |
Η οικογένεια του ανήκε στην Αθηναϊκή φυλή των Φιλαϊδών, και ο ίδιος παρέλαβε τη διοίκηση της Αθηναϊκής αποικίας στην Καλλίπολη από τον Μιλτιάδη τον Πρεσβύτερο, ο οποίος ήταν ο θετός αδερφός του πατέρα του Κίμωνα, Στησαγόρα. Γιος του Κίμωνα ήταν ο Αθηναίος στρατηγός Μιλτιάδης (στρατηγός της μάχης του Μαραθώνα κατά τους Περσικούς πολέμους), ενώ ο εγγονός του ήταν ο διάσημος Αθηναίος πολιτικός Κίμων ο Μιλτιάδου. |
Εμφανίζεται να του είχε αποδοθεί ο χαρακτηρισμός Κοάλεμος (ηλίθιος) σύμφωνα με τον Πλούταρχο λόγω της αφέλειας του. Εξορίστηκε από την Αθήνα από τον τύραννο Πεισίστρατο για πολιτικούς λόγους, αλλά προσκλήθηκε πίσω καθώς δέχτηκε να του παραχωρήσει τη 2η νίκη του στους Ολυμπιακούς Αγώνες όπου ο Πεισίστρατος εμφανίστηκε ως ο νικητής, μια και στις ιπποδρομίες νικητής δεν αναδεικνύονταν ο αναβάτης αλλά ο ιδιοκτήτης των αλόγων/αρμάτων. Ωστόσο όταν 4 χρόνια αργότερα κέρδισε στους ολυμπιακούς αγώνες για 3η φορά, και ενώ ο Πεισίστρατος είχε πλέον πεθάνει, οι γιοί του Πεισίστρατου ο Ιππίας και ο Ίππαρχος φοβήθηκαν την αυξανόμενη δημοτικότητα του Κίμωνα και του έστησαν ενέδρα δολοφονώντας τον. |
Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως ο Κίμων θάφτηκε στην Κοίλη οδό έξω από την Αθήνα, απέναντι από το σημείο όπου θάφτηκαν τα άλογα με τα οποία είχε αναδειχτεί πολυολυμπιονίκης. |
Παραπομπές |
Αρχαίοι Έλληνες Ολυμπιονίκες |
Αρχαίοι ολυμπιονίκες του τέθριππου |
Αρχαίοι Αθηναίοι ολυμπιονίκες |
Αρχαίοι ολυμπιονίκες (6ος αιώνας π.Χ.) |
Ο Μάρκος Μέσκος (Έδεσσα, 7 Σεπτεμβρίου 1935 - 1 Ιανουαρίου 2019) ήταν Έλληνας ποιητής Μακεδονικής καταγωγής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς. Ασχολήθηκε με διάφορα είδη λόγου, όπως την πεζογραφία και το δοκίμιο, αλλά εστίασε κυρίως στην ποίηση. |
Βιογραφικά στοιχεία |
Ο Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε και πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στην Έδεσσα. Αρχικά εργάστηκε στο εμπορικό κατάστημα του πατέρα του. Το 1965 πήγε στην Αθήνα και σπούδασε στο Τμήμα γραφικών τεχνών και διακόσμησης του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Σχολής Δοξιάδη Αθηνών, από όπου και αποφοίτησε το 1968. Από το 1965 εργάστηκε ως γραφίστας και καλλιτεχνικός διευθυντής σε διαφημιστικά γραφεία της Αθήνας αλλά και ως επιμελητής εκδόσεων (π.χ. στη θεατρική σειρά των εκδόσεων "Δωδώνη") και, ενδιαμέσως, σε αρκετές πρόσκαιρες δουλειές του ποδαριού. Πολύ πριν την εγκατάστασή του στην Αθήνα (από το 1957), είχε συνδεθεί με τη συντακτική ομάδα του περιοδικού Μαρτυρίες. Άρχισε να γράφει ποιήματα σε εφηβική ηλικία και πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1955 με (μετέπειτα αποκηρυγμένο) ποίημα στην Ηπειρωτική Εστία. Από το 1981 είχε εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, όπου και υπήρξε συνιδρυτής της εκδοτικής ομάδας των Χειρογράφων, ενώ το 1987-1993 εργάστηκε ως υπεύθυνος των εκδόσεων της Α.Σ.Ε.. Σε συνεργασία με τον τ. διευθυντή της Α.Σ.Ε. και καρδιακό φίλο του Θανάση Καρακατσάνη επιμελήθηκε, ως καλλιτεχνικός διευθυντής, τον τόμο Οι θησαυροί του Αγίου Όρους που συνόδευε τη σημαντική ομώνυμη έκθεση στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (1997 - Θεσσαλονίκη πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης). Η ποιητική του αναγνώριση επισφραγίζεται τις τελευταίες δεκαετίες με πλήθος σημαντικών βραβείων που του έχουν απονεμηθεί. Το 1996 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του περιοδικού Διαβάζω (πρόκειται μάλιστα για την πρώτη φορά που απονεμήθηκε το βραβείο) για τη συλλογή του Χαιρετισμοί (1995), το 2005 με το βραβείο Καβάφη, το 2006 με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου, και το 2013 με Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Τα λύτρα (2012). Τα τελευταία χρόνια της ζωής του επιδόθηκε με πάθος στο "μπογιάτισμα" (όπως έλεγε ο ίδιος) ζωγραφικών έργων με θέματα από τη φύση. Μέρος του ζωγραφικού του έργου δωρίστηκε στο MOMus Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Το 2008 πραγματοποίησε την πρώτη του έκθεση στον χώρο του Gingel Oil (Θεσσαλονίκη) με τίτλο "Χρώματα στο χαρτί". Εικονογράφησε διάφορες ποιητικές συλλογές, τόσο δικές του όσο και άλλων ποιητών, όπως του Ηλία Κεφάλα και του Γιάννη Χρυσανθόπουλου. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη την 1η Ιανουαρίου 2019. |
Έργο |
Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα νεοελληνικά γράμματα ήταν το 1956 με το ποίημα "Ειρήνη" στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης (τχ. 13, Ιανουάριος 1956, σ. 46), όπου χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Κούλης Αυγερινός. Έχει χρησιμοποιήσει επίσης κατά καιρούς τα ψευδώνυμα Δημήτρης Γραμματικός και Πέτρος Μηλιώνης. Ποιήματά του μεταφράστηκαν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Συνεργάστηκε με ποιήματα και μελέτες του στα περιοδικά Επιθεώρηση Τέχνης, Εφημερίδα των ποιητών, Καινούργια Εποχή, Νέα Εστία, Νέα Πορεία, Ο Λογοτέχνης, Μαρτυρίες, Σημειώσεις, Δεκαπενθήμερος Πολίτης, Αντί, Ελίτροχος, Το Δέντρο, Γράμματα και Τέχνες κ.ά. Το ποιητικό και πεζογραφικό έργο του Μέσκου έχει μια ιδιότυπη θέση στη μεταπολεμική λογοτεχνία, κυρίως λόγω της ταυτόχρονης διασύνδεσής του με την παράδοση και τη νεοτερικότητα. |
Η πρώτη φάση της ποιητικής του δημιουργίας σχετίζεται με τραυματικά ιστορικά βιώματα της δεκαετίας του 1940 και εμφορείται από την αίσθηση ενότητας ποιητή και γενέθλιου τόπου, ανθρώπινου υποκειμένου και φύσης. Κεντρική θέση στην ποίηση του Μέσκου αυτήν την περίοδο κατέχουν τόσο στοιχεία του φυσικού κόσμου όσο και εξαγνισμένες από την αγάπη ανθρώπινες μορφές. Στη δεύτερη φάση, αφού ο ίδιος ο Μέσκος έχει πλέον εγκατασταθεί στο κλεινόν άστυ, ο δεσμός με τη μητέρα πατρίδα και τη μητέρα φύση διασπάται και το αίσθημα της νοσταλγίας έρχεται στο προσκήνιο. Η παιδική ηλικία, η φύση και η δημοτική παράδοση αποτελούν τους κεντρικούς άξονες της ποίησης του Μέσκου, άξονες που συχνά διαπλέκονται και αλληλοτροφοδοτούνται. Η έννοια της αντίστασης διατρέχει την ποίησή του και, ενώ στις αρχικές του συλλογές αποκρυσταλλώνεται σε μορφές της ελληνικής παράδοσης, όπως αυτές του Διγενή ή των κλεφτών, σταδιακά κατατείνει όλο και περισσότερο στην αφαίρεση. Άλλα χαρακτηριστικά της ποίησής του αποτελούν η εισβολή του ιστορικού χρόνου στον ατομικό χώρο και η οργανική συμπλοκή προσωπικού και συλλογικού. |
Πολιτικές απόψεις |
Ο Μέσκος ήταν πολιτικοποιημένος και αυτό φαίνεται και στις συνεντεύξεις του, στις οποίες είχε αναφερθεί στις πληγές του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, την Αριστερά, τη Δεξιά και τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Έδειξε συμπάθεια στην Αριστερά και είχε αυτοχαρακτηριστεί ως «ουμανιστής κομμουνιστής χωρίς κομματική ταυτότητα». Στις βουλευτικές εκλογές του 2015 ο Μέσκος τοποθετήθηκε στη δωδέκατη τιμητική θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ. |
Θάνατος |
Ο Μάρκος Μέσκος πέθανε την 1 Ιανουαρίου 2019 σε ηλικία 84 ετών μετά από μάχη με τον καρκίνο. Παρά την πολιτική βούληση του Υπουργείου Πολιτισμού, επί υπουργίας Μυρσίνης Ζορμπά, να κηδευτεί δημοσία δαπάνη ως αναγνώριση του σημαντικού του έργου, αυτό δεν κατέστη δυνατό για γραφειοκρατικούς λόγους. Η τελετή έγινε μέσα σε χιονισμένο ατμοσφαιρικό ποιητικό σκηνικό με παρουσία αγαπημένων φίλων και πλήθους κόσμου στο Κάτω Γραμματικό (Γραμματίκοβο) Πέλλας, χωριό καταγωγής του πατέρα του. Ως ύστατο χαίρε οι φίλοι του τον αποχαιρέτησαν τραγουδώντας το μελοποιημένο ποίημά του "Έδεσσα και Βοδενά μου", συνοδεία φλογέρας, από τον δίσκο "Νοσταλγία" (η μελοποίηση έγινε από τον επιστήθιο φίλο του και μουσικό Χρήστο Βέσκα). |
Ποίηση |
Πριν από τον Θάνατο, έκδ. περ. Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη 1958 |
Μαυροβούνι, Θεσσαλονίκη 1963 (ιδιωτική έκδοση) |
Τα ανώνυμα, Αθήνα 1971 (ιδιωτική έκδοση) |
Άλογα στον ιππόδρομο, Ερμής, Αθήνα 1973 |
Ιδιωτικό νεκροταφείο, Αθήνα 1975 (ιδιωτική έκδοση εκτός εμπορίου) |
Τα ισόβια ποιήματα, Σημειώσεις, Αθήνα 1977 |
Δώδεκα Μάηδες (12 τραγούδια με το ψευδώνυμο Δημήτρης Γραμματικός), περ. Εδεσσαϊκά Χρονικά, τ. 11, 1977· 2η (έκδοση σε βιβλίο), Έδεσσα 1992 |
Τα φαντάσματα της ελευθερίας, έκδ. περ. Σημειώσεις, 1979· Αθήνα / Νεφέλη 1998 |
Μαύρο δάσος, συγκεντρωτική έκδοση όλων των ποιημάτων 1958-1980 και η ανέκδοτη σειρά Μαύρο Μαντίλι, Ύψιλον, Αθήνα 1981· 2η έκδοση (χωρίς τη συλλογή Τα φαντάσματα της ελευθερίας) Νεφέλη 1999 |
Διαλογή, επιλογή 25 ποιημάτων από τις συλλογές Μαυροβούνι και Άλογα στον ιππόδρομο, έκδ. Μουσικός Αύγουστος, Αθήνα 1981 |
Άνθη στο καταραμένο φίδι, ιδιωτική έκδοση 1983· 2η έκδοση Αθήνα, Ύψιλον 1986· 3η έκδοση, Νεφέλη 1998 |
Στον ίσκιο της γης, Ύψιλον, Αθήνα 1986· 2η έκδοση, Νεφέλη 1998 |
Τα δέοντα, μία επιλογή 1958-1990, έκδοση Δήμου Έδεσσας 1990 |
Χαιρετισμοί, Ύψιλον, Αθήνα 1995· 2η έκδοση, Νεφέλη 1999 |
Ψιλόβροχο, Νεφέλη, Αθήνα 2000 |
Ελεγείες, Ίκαρος, Αθήνα 2005 |
Στον ενικό και πληθυντικό ψίθυρο, Νεφέλη, Αθήνα 2009 |
Ποιήματα: Μαύρο Δάσος Ι, συγκεντρωτική έκδοση, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2011 |
Ποιήματα: Μαύρο Δάσος ΙΙ, συγκεντρωτική έκδοση, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2011 |
Τα λύτρα, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2012 |
Τα ποιήματα της σκάλας, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2013 |
Συνηγορία ποιήσεως, Κίχλη, Αθήνα 2015 |
Άλφα Βήτα: Ποιήματα, Κίχλη, Αθήνα 2015 |
Πεζογραφία |
Παιχνίδια στον Παράδεισο, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1978· 2η έκδοση Χειρόγραφα, Θεσσαλονίκη 1990· 3η έκδοση Νεφέλη, Αθήνα 1998 |
Κομμένη γλώσσα, Έρασμος, Αθήνα 1979· 2η έκδοση Νεφέλη, Αθήνα 1997 |
Μουχαρέμ, Νεφέλη, Αθήνα 1999 |
Το φωτοστέφανο του νεωτέρου Αγίου Βοδενιώτη του λαϊκού, ιδιωτική έκδοση, 2002 |
Νερό Καρκάγια: Πεζογραφήματα, Ίκαρος, Αθήνα 2005 |
Πεζογραφήματα, συγκεντρωτική συλλογή διηγημάτων, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2013 |
Εν Βοδενοίς: Κείμενα Εκτός Εμπορίου από την ενδοχώρα της Έδεσσας, έκδοση Δήμου Έδεσσας, 2016 |
Δοκιμιογραφία |
Γνωστοί και φίλοι, Έρασμος, Αθήνα 1987 |
Προσωπικά κείμενα, Νεφέλη, Αθήνα 2000 |
Ανθολόγηση-Επιμέλεια |
Χρήστος Νέπκας, Το σπαραγμένο σώμα του Χρήστου Νέπκα, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1978 |
Όμηρος Πέλλας, Διηγήματα, Κέδρος, Αθήνα 1978· 2η έκδοση Στιγμή, Αθήνα 1986 |
Όμηρος Πέλλας, Ομιλίες, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991 |
Τέος Σαλαπασίδης, Δώδεκα ποιήματα, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1993 |
Μανόλης Αναγνωστάκης, Όμως γιατί ξαναγυρίζουμε κάθε φορά χωρίς σκοπό στον ίδιο τόπο, Ερμής, Αθήνα 2000 |
Κλείτος Κύρου, Αλλά η αφή πες μου πώς γίνεται να διασωθεί, Ερμής, Αθήνα 2000 |
Εικονογράφηση |
Ηλίας Κεφάλας, Λόγος για την αβεβαιότητα, Αρμός, Αθήνα 1997 |
Γιάννης Χρυσανθόπουλος, Το λίγο περίσσευμα, Διαπολιτισμός, Πάτρα 2011 |
Παραπομπές |
Πηγές |
Ευαγγέλου Ανέστης (1981), Ανάγνωση και γραφή. Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη. |
Ροζάνης Στέφανος (1990), «Προσωπικοί λογαριασμοί», τέσσερις αναγνώσεις ποιητικών κειμένων. Εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα. |
Ζήρας Αλέξης (22008), «Μέσκος, Μάρκος» στο Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας. Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα. σσ. 1393-1394. |